tag:blogger.com,1999:blog-85420233021362868582024-03-05T01:20:19.090-08:00सहज संवादकुठे तरी आपले विचार मांडावे, कुणालातरी मनातले ऐकवावे, कुणीतरी आपल्या विचारांवर टिपण्णी द्यावी, म्हणुन हा अट्टाहास। अगदीच काही नाहीतर मनात ओथंबलेले कुठेतरी व्यक्त करावे म्हणुन हा ब्लॉग। आपणही ब्लॉगीश्टांच्या मैफिलीत शामिल झालो, हे समाधान।श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.comBlogger45125tag:blogger.com,1999:blog-8542023302136286858.post-56914767336256030342020-03-01T18:28:00.002-08:002020-03-01T18:32:09.423-08:00<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
प्रश्न नजरेचा होता ..<br />
<br />
डोळ्यात कधी धुकं तर कधी कडा पाणावलेल्या. हे असं कविताबिविता वाचतानाच होत नाही, वर्तमानपत्र वाचताना सुद्धा होतं हे हिच्या लक्षात आलं. मी सांगत होतो दृष्टिकोन बदलून बघतो. पण ऐकेना. आताशा ही सुद्धा कातर होते, कात्रीत वगैरे धरत नाही. मग माझ्या कलाने घेत म्हणाली "अहो, ते मेळाव्यात वगैरे जाता, चेहरे मोहरे नीट नकोत का दिसायला ?"<br />
<br />
मग गेलो डॉक्टर कडे. यंत्राच्या सहाय्याने डोळ्यांत डोळे घालून त्यांनी निदान केलं. "नजर स्वच्छ नाही !" डॉक्टर बाईमाणूस ! नेमकं निदान केलं. हे ऐकून हिचा चेहरा कसा झाला हे दिसलं नाही, हे एक बरं.<br />
सारांशात, दोन्ही डोळ्यातली जळमटं काढली गेलीत.<br />
<br />
सध्या दोन डोळे कामकाज वाटून काम करताहेत. एकाने दूरदृष्टी घेतली तर दुसऱ्याने लघुदृष्टी ! ह्या लघु-गुरु दृष्टिकोनामुळे जगाची लगावली समजू उमजू लागेल अशी आशा करायला हरकत नाही.<br />
<br />
सध्या डोळ्यांत तासातासाने अभिषेक सुरु आहे, ६५ दिवसांचे व्रत संपले कि जगाकडे स्वच्छ नजरेने पहायला मोकळा ....<br />
<br />
आता जरा थंडाईचा आस्वाद घेतो<br />
<br />
<br /></div>
श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8542023302136286858.post-47209898420156740312020-02-29T06:23:00.002-08:002020-02-29T06:23:26.557-08:00<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
आळशीपणा : एक चिंतन<br />
<br />
प्रत्येकाला आपण आळशी आहोत असे मनातल्या मनात वाटत असावे, सर्वसाधारण "तुमच्यातले एक वैगुण्य सांगा " असे विचारले तर कुणी " मी स्वार्थी आहे", "मी मत्सरी आहे" "मी धर्मांध आहे" असे काही न सांगता " मी आळशी आहे " असे सांगून गर्दीतला एक होऊन मोकळा होतो.<br />
आळस हा तसा निरुपद्रवी अवगुण, तो शांत असतो मात्र अनेक वेळा दुसर्याला अशांत करतो कारण आपल्या आळसापायी दुसऱ्याचे काम अनेकवेळा अडून जाते.<br />
<br />
मनात एक विचार आला, आपण आळशी आहोत असे जवळपास सर्वांनाच जाहीर करावेसे कां वाटत असावे? त्याने ते काय साध्य करतात? एक शक्य आहे अशी स्वीकृती दिली कि आपल्या अनेक वैगुण्यांना समजून घ्यायला समोरचा मोकळा असे मनात येत असेल. <br />
<br />
तसेही आपण आळशी आहोत असा आपला एक गैरसमज असतो, कारण लहानपणी हे एक विशेषण आपल्याला त्या दोन ठिकाणी सतत लावले जाते, जिथे आपला दिवसाचा अधिक वेळ जातो - घरात आणि शाळेत. उशिरा उठलात तर आळशी, हळू काम केलेत तर आळशी, विसावा घेतलात तर आळशी, बसून चिंतन करत असला तर आळशी. आंघोळ नाही केली तर आळशी आणि मग " मी आळशी आहे" अशी एक घट्ट स्व-प्रतिमा तयार होते.<br />
<br />
खरे तर कुणीही आळशी नसते. एखादे काम दुसर्या एका कामापेक्षा अधिक महत्वाचे वाटून ते मागे पडले तर त्या मागे पडलेल्या कामापुरते आणि वेळेपुरते आपण 'आळशी' असतो. हे नेमके असेच मांडले तर आपली प्रतिमा आपल्याच नजरेत थोडी उजळून निघते, कसनुसेपण कमी होते, आणि ओशाळलेपण कमी टोचते.<br />
<br />
आळसाचे मूळ कारण दिशाहीन किंवा ध्येयहीनता असावे असेही वाटते. अशा स्थितीत उगाच आपण धावपळ करत असल्यासारखे दाखवतो, पण कां ह्याचे नेमके उत्तर आपल्याजवळ नसते. ही अशी दिशाहीन धावपळ मनात अर्थहीनता भरून ठेवेते, मरगळ आणते. कधी कधी ध्येयामध्ये सुस्पष्टता नसते. म्हणजे " मला काही तरी भरीव काम करायचे आहे" असे स्वप्न किंवा महत्वाकांक्षा असते पण भरीव म्हणजे नेमके काय हे सांगता येत नाही. <br />
काही वेळा आपण आळस प्लॅन करतो. उद्या करावी लागणारी कामे आजच उरकून टाकतो. सकाळी मंडईत जाऊन आणावी लागणारी भाजी, आजच आणून ठेवतो. पहाटे फिरायला जात असू तर आज संध्याकाळीच फिरून येतो. हा प्लॅन्ड आळस एक वेगळा आनंद देतो. तो छान एन्जॉय करता येतो. <br />
<br />
"अहो, भाजी आणायला जातायना ना?" ह्या प्रश्नाला "कालच आणली" म्हणत फेसबुक मध्ये डोकं घालताना एक वेगळाच आनंद मिळतो. किंवा बिछान्यात अर्धा तास अधिक लोळताना मस्त गर्दभानंद घेता येतो. <br />
<br />
काही वेळा "मी आळशी नाही" असे सिद्ध करायला " मी कामात आहे" अशी जाहिरात करू लागतो. ह्यात उगाच संगणकावर सर्फिंग करणे आले, शिळे वर्तमानपत्र पुन्हा पुन्हा वाचणे आले, कुठलीही दिशा नसलेले "लिखाण" आले, काही तरी नवीन रचना करू असे म्हणत घरातली एक वस्तू दहा वेगवेगळ्या ठिकाणी लावून पाहत पुन्हा मूळ ठिकाणी ठेवणे आले,<br />
<br />
पण आपण हे असे करत आहोत याची जाणीव होताक्षणीच ते काम सोडून थोडे चिंतन आवश्यक असते. मी नेमके काय टाळतोय याचा शोध घ्यावा लागतो. आणि तो लागतोच पट्कन. मग त्या टाळण्याचे कारण शोधून ते निवारण करावे लागते. म्हणजे जीवनाला थोडे अधिक सहज करता येते.</div>
श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8542023302136286858.post-13320247356434623392019-10-02T10:13:00.002-07:002019-10-02T10:13:58.858-07:00*पत्र्याच्या तळाशी सुकलेले सातवे पान *<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<br />
<div style="font-family: inherit;">
<div style="font-family: inherit;">
<div>
<div>
<div>
<div>
<div>
<div>
<div>
<div>
अध:पतनाला फ़्रिक्शनलेस चाकं असली पाहिजेत. म्हणून त्याला टाळणंच योग्य . एकदा का त्यावर पाऊल पडलं कि तोंडघशी पडणं अटळ. <br />
<br /></div>
स्वत: बद्दलचा आदर, आत्मविश्वास, मनाची दृढता ह्या साऱ्याची परीक्षा त्या एका पावलावर अवलंबून असते. आदर्शवादाच्या चौकटीत सजून दिसणारे विचार विकारांच्या वावटळीत उध्वस्त होतात. उरते ती तूफान येउन गेल्यानंतरची भीषण विराणता … सारं संपल्याची जाणीव … <br />
<br /></div>
विकारांच्या प्रवाहात वाहून जाणारे विचार पुन्हा किनाऱ्याला लागू शकणं अशक्य, लागले तरी त्यांना मोडकळलेल्या होडीचच रूप उरतं . <br />
<br /></div>
माणसाच्या मनात खोल दडून बसलेलं नेमकं असतं तरी काय? देवपण, माणूसपण कि हैवानपण ? मानव्याची जोपासलेली सारी फुलं विकाराच्या नुसत्या धगीन सुद्धा कोमेजून जातात. कमावलेली शक्ती, वाढवलेली बुद्धि, समजून घेतलेला विवेक, जोपासलेली मूल्य, सारं सारं नाहीस होत एका क्षणात …. <br />
<br /></div>
मग चिरंतन ते काय? जनावारपण ? खरा कोण? सैतान? ….वाचनातून, चिंतनातून, मननातून, 'तयार ' झालेलं मन खरच 'तयार' झालेलं असतं ? कि निव्वळ वरवरचा मुलामा म्हणूनच एका जनावरावर सभ्यतेचा माणसाचा दर्प येणारा मुखवटा चढवलेला असतो? <br />
<br /></div>
विकारापासून दूर पळणं हे विकाराच्या आकर्षणाच्या भीतीपायीच स्विकारलेलं असतं ना ? कारण मुळातच जर अनाकर्षण असेल तर कुठलाही प्रयत्न न करता माणूस 'कोरडा' राहू शकतो. उलट पळण हे आकर्षणाची सुप्तावस्थेत वाढच करत असतं आणि म्हणूनच पहिल्या पावलासरशीच जमीनदोस्त व्हायची वेळ येते. </div>
आणि शुद्ध आल्यावर, आपल पळणं ही सुटका नव्हती हे उमगल्यावर, आपल्या भोवतीचा पिंजरा हा बिनगजाचा होता हे दिसल्यावर जाणवतो तो पराभव ! पराभव स्वत:चा स्वत:कडून … ह्या प्रत दुसरे मरण नाही, स्वत:च्या उध्वस्तपणास स्वत:च कारणीभूत होणं ह्या सारखी दारूणता नाही !!!<br />
<br /></div>
आणि इतकं सारं होऊनही, आतून तुटून, मोडून, कोलमडून, उध्वस्त होऊनही इतरेजन जेंव्हा तुमच्या तेजोवलयित व्यक्तिमत्वाचा उदोउदो करतात तेंव्हा कोण कुणाची वंचना करतं, कोण फसवतं आणि कोण फसतं हा गोंधळच सुटत नाही. <br />
<br /></div>
ज्या वलयात, ज्या प्रभेत खोटेपणाला खरेपणा येतो, मृगजळातून तहान शमते, आकाश स्पर्श होते; त्या प्रभेसारखा, त्या तेजासारखा दुसरा अंधार नाही आणि त्या खोटेपणाने,त्या मृगजळाने, त्या आकाशाने अनुभवलेल्या जिवंत मरणासारखे दुसरे मरण नाही !<br />
<br />
<div>
<div>
<div>
<br /></div>
<div>
<span style="color: #333333; font-family: "arial" , "tahoma" , "helvetica" , "freesans" , sans-serif; font-size: 14.85px;">माझ्या पराभवाचा सत्कार आज आहे,</span><br />
<span style="color: #333333; font-family: "arial" , "tahoma" , "helvetica" , "freesans" , sans-serif; font-size: 14.85px;">येणार वेदनेला आकार आज आहे...</span> <span style="color: #333333; font-family: "arial" , "tahoma" , "helvetica" , "freesans" , sans-serif; font-size: 14.85px;"><br /></span></div>
<div>
<span style="color: #333333; font-family: "arial" , "tahoma" , "helvetica" , "freesans" , sans-serif; font-size: 14.85px;"><br /></span></div>
<div>
<span style="color: #333333; font-family: "arial" , "tahoma" , "helvetica" , "freesans" , sans-serif; font-size: 14.85px;">आकाश जिंकल्याचा केला किती बहाणा,</span><br />
<span style="color: #333333; font-family: "arial" , "tahoma" , "helvetica" , "freesans" , sans-serif; font-size: 14.85px;">कळले परि मनाला तो व्यर्थ माज आहे...</span><br />
<br />
<div style="color: #333333; font-family: Arial,Tahoma,Helvetica,FreeSans,sans-serif; font-size: 14.85px;">
मृगजळात जल्लोषाच्या वाहून दूर गेलो,</div>
<div style="color: #333333; font-family: Arial,Tahoma,Helvetica,FreeSans,sans-serif; font-size: 14.85px;">
पण मोल आसवांचे कळणार आज आहे...</div>
<div style="color: #333333; font-family: Arial,Tahoma,Helvetica,FreeSans,sans-serif; font-size: 14.85px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Arial,Tahoma,Helvetica,FreeSans,sans-serif; font-size: 14.85px;">
त्यांना हवे म्हणुनी फाटून ओठ <span class="m_5350673978681870536m_9210182556582911510gmail-">हासे,</span><br />
ह्या बेगडी जिण्याचा फुटणार ताज आहे... </div>
<div style="color: #333333; font-family: Arial,Tahoma,Helvetica,FreeSans,sans-serif; font-size: 14.85px;">
<br /></div>
<span style="color: #333333; font-family: "arial" , "tahoma" , "helvetica" , "freesans" , sans-serif; font-size: 14.85px;">मी जाहलो जगाचा, न राहिलो स्वत:</span><span class="m_5350673978681870536m_9210182556582911510gmail-" style="color: #333333; font-family: "arial" , "tahoma" , "helvetica" , "freesans" , sans-serif; font-size: 14.85px;">चा, </span><br />
<div style="color: #333333; font-family: Arial,Tahoma,Helvetica,FreeSans,sans-serif; font-size: 14.85px;">
माझा फिरून मजला कळणार बाज आहे ... </div>
<br />
- श्रीधर जहागिरदार<br />
१९७४</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8542023302136286858.post-2736670116433820292019-09-22T10:24:00.001-07:002019-09-23T04:07:00.233-07:00*पत्र्याच्या पेटीच्या तळाशी सुकलेले सहावे पान*<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<span style="font-family: kiran;">ह्या जीवनातील नेमकी सत्य गोष्ट कुठली? भूक !!</span><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%;">
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%;">
<span style="font-family: "kiran";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%;">
<span style="font-family: "kiran";">नाना प्रकारच्या , विविध तऱ्हेच्या ... प्रकर्षानं जाणवणाऱ्या , अजिबात न जाणवणाऱ्या .... जागवणाऱ्या , निजवणाऱ्या ! ... आणि साऱ्या आयुष्याचा आकांत तेवढ्याचसाठी , तृप्तीसाठी . ह्या सत्यापायी माणसं खोट्यातली खोटी गोष्ट करतात , फसवतात, रडवतात, नागवतात ... फक्त तृप्तीसाठी. </span><span style="font-family: "kiran";">साऱ्या भुकांचं मूळ दीड वितीची खळगी, तिचं रितेपण जाणवलं कि शरीरभर आणि मनभर भुकांचं एकछत्री साम्राज्य सुरु होतं. पोट भरायला अन्न लागतं म्हणून अन्नाची भूक, अन्नासाठी पैसा लागतो म्हणून पैशाची भूक, पैसा मिळाला कि प्रतिष्ठा लाभते, प्रतिष्ठेची भूक ... अधिकाराची भूक , लौकिकाची भूक, प्रसिद्धीची भूक, एखाद्या अवलियास जाणवणारी ज्ञानाची भूक, अहंकार-तुष्टीची भूक. रात्री शरीर जाळून काढणारी दुसऱ्या शरीराची भूक ! </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%;">
<span style="font-family: "kiran";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%;">
<span style="font-family: "kiran";">एकदा भुकेच्या जाणिवेची ठिणगी मस्तकात पडली कि वणवा पेटल्या शिवाय राहत नाही. एखाद्या भुकेची तृप्ती झाली तरी ती तात्कालिक, क्षणिक, नश्वर ठरते. क्वचित प्रसंगी अपूर्ण ठरते . आणि मग लागते फरफटत नेणारी पूर्णत्वाची भूक. क्षुधापूर्तीच्या साधनांचं अपूर्णत्व उगाचच जाणवतं. पैसा मिळवण्याच्या वाटांचं एकदम दर्शन घडतं. मग प्रत्येक वाटेचा प्रवास. रात्रीच्या सुखात झिंग नव्हती म्हणून झिंगेचा शोध. लाभलेला लौकिक व्यापक नव्हता म्हणून व्यापकतेचा पाठपुरावा. गवसलेल्या ज्ञानाने उमगलेली अज्ञानता , त्यासाठी पूर्ण ज्ञानाचा हव्यास .... </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%;">
<span style="font-family: "kiran";">एकच मस्ती ... तृप्ती! एकच हव्यास.... पूर्णत्व ! एकच उद्देश ... संतुष्टी!</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%;">
<span style="font-family: "kiran";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%;">
प्रत्येकाचं आयुष्य ह्याच भुकांनी भारलेले .. तृप्तीच्या प्रेरणेने भारलेले ... पूर्णत्वाच्या सुरांनी नादावलेले ... म्हणूनच जीवनात एकच सत्य ... भूक ! गंमत ही कि ह्या सत्याच्या शोधापायी किंवा बोधापायी माणसाचे सारे आयुष्य खोटे होऊन जाते. फसवे ठरते .. पाखंड होते .. कुणी जगूच शकत नाही स्वत:चे आयुष्य, एक सच्चे आयुष्य . मनातील विचारांना, आवेगांना दडपत जो तो जपत जपत जगत असतो. </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%;">
नांव, लौकिक, पैसे, कीर्ती, अधिकार, सभ्यता, नागरिकता ! संस्कृती नामक शहरातील हे रहिवासी आपल्या शहराचं शुभ्र, स्वच्छ, शुचिता नांव सांगून लगाम घालत असतात नैसर्गिक आवेगांना, प्रक्षोभांना, सहज उमटणाऱ्या विचारांना </div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: Amruta; line-height: 150%;">
<br /></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="font-family: Amruta; line-height: 150%;">
<br /></div>
</div>
</div>
श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8542023302136286858.post-32005389151874438572019-09-20T22:37:00.000-07:002020-03-01T18:32:16.795-08:00<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div style="color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
इंदौरच्या ज्या घरात संपूर्ण लहानपण गेलं, म्हणजे १९७५ पर्यंतचा काळ, ते विकलं गेलं आणि काही दिवसांपूर्वीच पाडलं गेलं. घराचं वय नक्कीच ८०-८५ असणार. त्या घराला ताळा लावून आई दादा जवळच असलेल्या फ्लॅट मध्ये रहायला गेले त्या नंतर म्हणजे २००४ नंतर मी त्या घरात पाय ठेवला नव्हता.<br />
<br /></div>
<div style="color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
घरात वास्तव्य केलेल्या माणसांच्या आठवणी घराच्या भिंतीत जिरलेल्या असतात का? पावसाळ्यात घरात ताडताड पर्जन्य स्तोत्र म्हणत अभिषेक करणारे घराचे पत्रे पडताना विषण्ण झाले असतील ? काही पायऱ्या निखळलेल्या लाकडी जिन्याने सुटकेचा उसासा टाकला असेल का? देवघर असलेल्या खोलीतल्या कोपऱ्याने दोन बोटं चोखणाऱ्या श्रीची आठवण काढली असेल का? दादांच्या ऑफिसच्या लादीला कोर्ट कज्ज्यांचा फोलपणा उमगला होता का? दाराशीच असलेल्या स्वयंपाक खोलीला शेवटची साबुदाण्याची खिचडी खावीशी वाटले असेल का? डॉक्टरच्या भीतीने ज्या फळीवर भाऊ चढून बसला होता त्या फळीने "तब्येत संभाळून रहा" असा निरोप भाऊ साठी ठेवला असेल का? घरातल्या तीन बालकनींनी शुभदाच्या गावगप्पा तिच्या मैत्रिणींसाठी आठवण म्हणून वाऱ्यासोबत धाडून दिल्या असतील का? मुकुंदने काढलेल्या चित्रांनी अनेक वर्ष शोभिवंत झालेल्या खोली खोलीतल्या भिंतींना ओकंबोकं झालं असेल का?<br />
</div>
<div style="color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
माझ्या अभ्यासाच्या खोलीच्या बिजागर सुटलेल्या खिडक्यांनी मी तिथे उभा राहून कुणा कुणाची वाट पहायचो ह्याची कागाळी केली असेल का? </div>
<div style="color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
हे मनात साचत असताना आठवतात त्या ३०-३५ वर्ष कुठलाही मेकअप न करू शकलेल्या घराच्या भिंती... एखाद्या जोगिणी सारख्या... </div>
<div style="color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
**</div>
<span style="background-color: white; color: #222222; font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">इंदौरच्या ज्या घरात संपूर्ण लहानपण गेलं, म्हणजे १९७५ पर्यंतचा काळ, ते विकलं गेलं आणि काही दिवसांपूर्वीच पाडलं गेलं. घराचं वय नक्कीच ८०-८५ वर्षांचं असणार. त्या घराला ताळा लावून आई दादा जवळच असलेल्या फ्लॅट मध्ये रहायला गेले त्या नंतर म्हणजे २००४ नंतर मी त्या घरात पाय ठेवला नव्हता. </span><br />
<span style="background-color: white; color: #222222; font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">आम्ही राहायचो त्या दुमजली वाड्यात राहणारे सारेच भाडेकरू. आमच्या सहा खोल्यांचे भाडे महिन्याला रुपये २०. तळमजल्यावर राहणारे एक कुटुंब आपणच वाड्याचे मालक असे वागत असे . त्यांच्या तशा वागण्याचा कधी कधी त्रास होई. खूप राग यायचा. मला सारखे वाटायचे वडिलांनी हा वाडाच विकत घ्यावा, आणि त्यांची गुर्मी काढावी. पण वडिलांनी तसे काही केले नाही. ते अखेर पर्यंत भाडेकरू म्हणूनच राहिले. वडिलांचे चुकलेच आणि त्यांना व्यवहार समजला नाही असे सारखे वाटत राहिले. ते सुद्धा चांगले वकील असताना ! </span><br />
<div style="color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<br /></div>
<div style="color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
पाचवीत शिष्यवृत्तीची परीक्षा दिली आणि शिष्यवृत्ती मिळाली. पहिल्या वर्षी २ रुपये महिना आणि पुढील दोन वर्ष ३ रुपये महिना ! थोडा अभिमान वाटायचा. नववी पासून पुढे कॉलेज पर्यंत मेरिट - कम - मीन्स शिष्यवृत्ती घेतली. वडिलांच्या सांगण्यावरून. अर्ज भरून प्रिन्सिपॉल कडे दिला कि बहुदा ऐकावं लागे - जहागीरदार, वडील वकील असताना तुला कशाला हवी शिष्यवृत्ती? 'जहागीरदार वकील' ह्या दुहेरी भारदस्तपणामुळे शाळेतल्या माझ्या मित्रांना तो वाडा आमच्या मालकीचा असावा असे वाटत असे. ते तसे नाही असे मी ओशाळून सांगत असे.<br />
<div>
<br /></div>
<div>
स्वातंत्र्य मिळाले त्यावेळी वडील सरकारी नोकरीत होते. District Supply and Enforcement Officer ह्या पदावर. २००५ साली ते गेल्यावर त्यांचे सरकारी ओळखपत्र सापडले १९५२ सालचे. माझा जन्म १९५१ चा. मला ते आठवतात ते वकील म्हणूनच ... म्हणजेच आम्ही चार मुलं झाल्यावर त्यांनी सरकारी नोकरी सोडून वकिलीचा व्यवसाय सुरु केला. तोही सचोटीने. त्या काळात तसाही समाजाचा बहुतांश हा वंचितांचाच होता. "पुरवून पुरवून खा" असा कानमंत्र बालपणासून मिळालेला. बऱ्याच कुटुंबांनी देशाला जीवन समर्पित केलेले. नोकरी व्यवसाय सोडून स्वातंत्र्यासाठी रस्त्यावर उतरलेले. बरेच जण तुरुंगवास भोगून आलेले. आमचे वडील देखील स्वातंत्र्य लढ्यात उतरले होते. असं कानावर पडलेलं.<br />
</div>
<div>
आता जाणवतं, नवख्या वकिलाला मिळत काय असणार ... त्या पैशात संसार, चार मुलांचं शिक्षण ... कुठे कुठे काटकसर केली असेल त्यांनी !! कशा ठरवल्या असतील आयुष्यातल्या प्राथमिकता? अर्थातच मुलांचं भविष्य ही आई-वडिलांची प्राथमिकता असतेच. ते बऱ्याच गोष्टींचा त्याग करतात, छंद, मौज मजा, रजा, प्रवास .... </div>
<div>
<br /></div>
<div>
त्यांचं एक वाक्य सारखं आठवतं "वकिली म्हणजे प्रतिष्ठेने उपाशी जगायचा व्यवसाय" . आणि मी त्यांना व्यवहार कळला नाही म्हणून माझं मत बनवून मोकळा !! </div>
<div>
<br /></div>
<div>
वर्तमानाच्या भिंगातून भूतकाळ बघताना परिपक्वता लागते, हेच खरं. नाही तर मनात अढी ठेऊन "आपण तेवढे शहाणे " ह्या गुर्मीत अनेक जण जगताना आढळतात. </div>
</div>
</div>
श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8542023302136286858.post-13497121092000750522019-09-20T22:24:00.000-07:002019-09-20T22:24:55.102-07:00*पत्र्याच्या पेटीच्या तळाशी सुकलेले पाचवे पान*<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div>
<div>
*पत्र्याच्या पेटीच्या तळाशी सुकलेले पाचवे पान*<br />
<br />
<div style="font-family: inherit;">
संस्कृती ह्या राजमान्य अधिकाऱ्याच्या दराऱ्यात माणूस दडपून टाकतो आपली सहज, स्वाभाविक, नैसर्गिक भूक.<br />
<br />
खर तर आदि कालात संस्कृती नामक शब्द योजण्यात आला तो संतुष्टी, तृप्ती , सहज -साध्य, आकारबद्ध प्रवासाने मिळालेली व्हावी म्हणून. संस्कृतीपूर्व काळात, जाणवलेल्या भुका एकमेकांच्या मदतीने भागवल्या जाव्या, त्या पुर्तीला एक रूप असावे, एक गंध असावा, त्या तु<span class="m_-2803724005276677048gmail-text_exposed_show" style="display: inline; font-family: inherit;">ष्टीला एक रंग असावा, म्हणून सभ्यता, संस्कृती, आचार, ह्या शब्दांची निर्मिती झाली. आपली प्रत्येक कृती, प्रवासातला हर एक टप्पा माणूस ह्या कसोट्यांवर घासून पाहू लागला. नव्या वाटा, नवे मार्ग आखले गेले. नव्या अनुभवांचा अनुनुभूत आनंद मिळाल्याने संस्कृतीचा सत्कार झाला, आचारांचा आदर झाला. सभ्यतेला मान मिळाला. त्या सर्व भुका, त्या सर्व ओढी ह्या वाटांनी परिपूर्ण झाल्याही असतील. परंतु आज?</span></div>
</div>
<div class="m_-2803724005276677048gmail-text_exposed_show" style="display: inline; font-family: inherit;">
<div style="font-family: inherit;">
<br /></div>
</div>
</div>
<div class="m_-2803724005276677048gmail-text_exposed_show" style="display: inline; font-family: inherit;">
जुन्या, बुरसट आणि गंजलेल्या मुल्यांभोवतीच आमचा पिंगा चालू असतो आणि जीवन हे अतर्क्य, निरर्थक आणि गोंधळलेले वाटू लागते. ज्या भूकांभोवती आयुष्याचा प्रवास चालू असतो त्या भूकांवर स्वार होऊनच जगणं येतं आणि म्हणूनच आयुष्यात कांहीच साधू शकलो नाही ह्याची खंत उरते!<br />
<br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: "arial" , "tahoma" , "helvetica" , "freesans" , sans-serif; font-size: 14.85px;">मेंदूवर सांचलेली वाळवंट</span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: "arial" , "tahoma" , "helvetica" , "freesans" , sans-serif; font-size: 14.85px;">पसरताहेत हळूहळू मनापर्यंत ...</span><br />
<br style="background-color: white; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.85px;" />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: "arial" , "tahoma" , "helvetica" , "freesans" , sans-serif; font-size: 14.85px;">किती काळ जपशील चार थेंब</span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: "arial" , "tahoma" , "helvetica" , "freesans" , sans-serif; font-size: 14.85px;">भावनांचे, ओसाड रेताडास फुटलाच, तर</span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: "arial" , "tahoma" , "helvetica" , "freesans" , sans-serif; font-size: 14.85px;">फुटेल कोंब निवडुंगाचा अन</span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: "arial" , "tahoma" , "helvetica" , "freesans" , sans-serif; font-size: 14.85px;">तुझ्या आत्म्याची लक्तरं</span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: "arial" , "tahoma" , "helvetica" , "freesans" , sans-serif; font-size: 14.85px;">फडकावतील तुझ्या अपयशाची गाथा ...</span><br />
<br style="background-color: white; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.85px;" />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: "arial" , "tahoma" , "helvetica" , "freesans" , sans-serif; font-size: 14.85px;">पण ह्याची शक्यताही कमीच !</span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: "arial" , "tahoma" , "helvetica" , "freesans" , sans-serif; font-size: 14.85px;">कारण कुठल्याही गाथेचा नायक</span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: "arial" , "tahoma" , "helvetica" , "freesans" , sans-serif; font-size: 14.85px;">होण्याइतका मोठा नाहीस तू ...</span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: "arial" , "tahoma" , "helvetica" , "freesans" , sans-serif; font-size: 14.85px;">ह्या वैराणात तुझी नियती शहामृगाची!</span><br />
<br style="background-color: white; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.85px;" />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: "arial" , "tahoma" , "helvetica" , "freesans" , sans-serif; font-size: 14.85px;">वादळाच्या वासाने खुपसून घे मान</span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: "arial" , "tahoma" , "helvetica" , "freesans" , sans-serif; font-size: 14.85px;">तुलाच गिळणाऱ्या वाळवंटात,</span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: "arial" , "tahoma" , "helvetica" , "freesans" , sans-serif; font-size: 14.85px;">तुझ्या अस्थिंचेही होऊ देत वाळू कण</span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: "arial" , "tahoma" , "helvetica" , "freesans" , sans-serif; font-size: 14.85px;">अन जा सामावून ह्या वाळवंटात</span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: "arial" , "tahoma" , "helvetica" , "freesans" , sans-serif; font-size: 14.85px;">त्याचाच एक भाग होउन !</span><br />
<br />
- श्रीधर जहागिरदार </div>
</div>
श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8542023302136286858.post-8262207918559772542019-09-20T06:07:00.000-07:002019-09-20T06:07:04.541-07:00*पत्र्याच्या पेटीच्या तळाशी सुकलेले चौथे पान*<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="MsoNormal" style="font-family: Amruta; line-height: 150%;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: Amruta; line-height: 150%;">
<span style="font-family: "kiran"; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: Amruta; line-height: 150%;">
<span style="font-family: "kiran"; line-height: 150%;">कधी कधी वाटतं मरून जावं ... अगदी सहजपणे हा विचार येतो . कां?</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: Amruta; line-height: 150%;">
<span style="font-family: "kiran"; line-height: 150%;">रात्रीच्या शांततेत छातीवर छत पेलत जेंव्हा विचारांचे घोडे उधळतात तेंव्हा ते आपलेल्या ट्रॅक पासून कितीही दूर गेले तरी रोख ह्या एकाच विचाराकडे जातो . कां? </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: Amruta; line-height: 150%;">
<span style="font-family: "kiran"; line-height: 150%;">एखादं जालीम विष पाण्याबरोबर पोटात ढकलावं असं वाटतं. कां?</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: Amruta; line-height: 150%;">
<span style="font-family: "kiran"; line-height: 150%;">त्या महाशिवाचा अजिंक्य त्रिशूळ छातीवर पेलावा असंही वाटतं . कां? . </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: Amruta; line-height: 150%;">
<span style="font-family: "kiran"; line-height: 150%;">रात्रीचीच गोष्ट कां, भर दिवसा समोरून धडधडत येणाऱ्या ट्रक समोर सायकल उभी करावी हाही विचार येतो. कां? </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: Amruta; line-height: 150%;">
<span style="font-family: "kiran"; line-height: 150%;">मृत्यूकडे जाण्याची ओढ लागली म्हणून? जीवनापासून निराश झालो म्हणून? करण्यासारखं काहीच नाही ही जाणीव झाली म्हणून? कि सतत आपल्या भोवती आपला वास हुंगत "तो " वावरतोय , फक्त निर्धारित सामानाची वाट पहात, ही जाणीव आहे म्हणून? </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: Amruta; line-height: 150%;">
<span style="font-family: "kiran"; line-height: 150%;">उभं राहण्याआधीच कोसळण्याची ही हौस कां? तुटत चाललोय मी! अवतीभवती गर्दी असूनही एकटा होत चाललोय मी. ... कां ? कसा? </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: Amruta; line-height: 150%;">
<span style="font-family: "kiran"; line-height: 150%;">हंबरडा फोडावा म्हटलं तर श्वास गुदमरतो ... डोळा पाणी आणावं म्हटलं तर डोळे नुसतेच चुरचुरतात. ती नेमकी कुठली वाफ आंत दडून नुसती होरपळून काढतेय? तो नेमका कशाचा शोध आहे ज्या साठी सारं चैतन्य , सारा उत्साह, सारी उमेद ताटकळतेय उंबरठ्यात?</span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: Amruta; line-height: 150%;">
<span style="font-family: "kiran"; line-height: 150%;">किती दारं ठोठावली पण हवी असलेली हाक अजून कानी पडत नाहीये. किती वाद्यांच्या तारा छेडल्या पण हवा तो सूर जुळत नाही . कुठल्या दिशेतून येणार आहे तो भारावून टाकणारा सुगंध? दिशा बदलली तरी आकाश तेच हा दारुण अनुभव नुसता भटक्या बनवून सोडणार ... शिवाय माथ्यावरलं वंचनेचं ओझं वाढतच जाणार ..... </span></div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: Amruta; line-height: 150%;">
<span style="font-family: "kiran"; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; margin-bottom: 6px;">
हुकल्या कितीक वाटा, चुकली जरी दिशाही,<br />
आकाश तेच आहे, तोवर न खंत काही !</div>
<div style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
हातात कोरलेल्या, आहेत दग्ध ज्वाला,<br />
मी सूर्य रे अनादी, कां बाळगू तमा ही?</div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: Amruta; line-height: 150%;">
<span style="font-family: "kiran"; line-height: 150%;"></span></div>
<div class="text_exposed_show" style="background-color: white; color: #1c1e21; display: inline; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px;">
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px;">
घायाळ मोर नादी झाला जरी खुशाल<br />
जो पेटला पिसारा, विझणार ना कधीही!</div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
झोकात झोकले मी जहराळ प्राक्तनाला,<br />
फुटणार कांच प्याला, समजून काय नाही?</div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
चुकतील सूर थोड़े, गळतील पाकळ्याही,<br />
गाण्यात या जिण्याचा शोधून गंध पाही!</div>
</div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="font-family: Amruta; line-height: 150%;">
</div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="font-family: Amruta; line-height: 150%;">
<br /></div>
</div>
श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-8542023302136286858.post-74198609982788078682019-09-18T23:00:00.000-07:002019-09-19T03:43:10.599-07:00*पत्र्याच्या पेटीच्या तळाशी सुकलेले तिसरे पान* <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
*पत्र्याच्या पेटीच्या तळाशी सुकलेले तिसरे पान*<br />
<br />
माणसाच्या हातांत काय असतं ? जन्मतःच मूठ आवळून येणारा हा प्राणी स्वत:च भाग्य लपवत येत असेल असं वाटत नाही. निश्चितच तो झाकत असणार नियतीने हातावर कोरलेल्या जखमा ... आयुष्यपटलावर निरनिराळ्या समयी रंगणारे रंग .... घटना घडतात त्या नियतीच्या नियमांनी, कुठे तरी दडून बसलेल्या 'सावल्या' अचानक गाफील क्षणी झडप घालतात आणि सारं आकाशच काळवंडून जातं ... दिवसांचे पंख कापले जातात ... भराऱ्या अर्ध्यावरच मोडून पडतात ... आयुष्यात कमावलेलं, जोपासलेल सारं पिंजून निघतं . एका नव्या आयुष्याची सुरुवात होते . पण अखेर पर्यंत 'तो' क्षण सिंदबादच्या पाठीवरील म्हाताऱ्यासारखा खदखदत नाचवत असतो. <br />
<div>
<div class="MsoNormal" style="font-family: Amruta; font-size: 18pt; line-height: 150%;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%;">
<span style="font-family: "kiran";"><span style="font-size: 18pt;">कुठे </span>काय चुकले? काय कमी पडले? कुठल्या पापाची फळं वेळ साधून जिंकून गेली ? साऱ्या उभारीची दैना उडवून टाकण्याची बेसावधता कशी आली? प्रश्नांची वटवाघुळं साऱ्या आयुष्याची कातरवेळ करून टाकतात. पण चुकलेले कुठेच नसते. सारे तसेच घडायचे असते. नेमके, बिनचूक! नियतीचा तोलकाटा कधीच ढळत नाही. सावधानता कधी असूच शकत नाही ! बेसावधपणा जन्माबरोबरच पुजलेला असतो; सावली सारखा - प्रकाशात अस्तित्व जाणवून देणारा </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%;">
<span style="font-family: "kiran";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%;">
<span style="font-family: "kiran";">पदरात पडलेल्या कवड्याही प्रसाद म्हणून जतन करणारेच जास्त. म्हणून त्यांच्या जखमाही खोल... सलही विलक्षण ... पात्रात पडलेले कवड्यांचे दान उधळून लावणारे नेटाने जगतात पण सतत दडपणाखाली.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%;">
<span style="font-family: "kiran";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%;">
<span style="font-family: "kiran";"> भिरकावून लावलेल्या कवड्या सतत खुळखुळत असतात सद्विवेकाच्या सारीपटाशेजारी .... </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%;">
<span style="font-family: "kiran";">%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%;">
भिरकावून देण्यासाठीच असेल हे अस्तित्व वारंवार </div>
<div>
तर कशासाठी जपल्या श्वासांच्या खुणा </div>
<div>
मी एकटाच नव्हतो त्या वळणावर अनिवार </div>
<div>
तूही सामील त्या जल्लोषात पुन्हा पुन्हा ... </div>
<div>
<br /></div>
<div>
बिन नाळेचाच जन्मलोय मी </div>
<div>
तुझ्यामागे नियमांचे धागे अनंत </div>
<div>
उजाड माळावर सावली हरवून </div>
<div>
भुताड झालोय ह्याची तुला कशाला </div>
<div>
मलाच खंत ...<br />
<br />
<span style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: "helvetica" , "arial" , sans-serif;">सावली सुद्धा निघून जाते संधी साधून</span><br />
<span style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: "helvetica" , "arial" , sans-serif;">जेव्हा दाटून येते भयाण रात्र काळी,</span><br />
<span style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: "helvetica" , "arial" , sans-serif;">भर दुपारी, तापत्या उन्हात सावली हरवून</span><br />
<span style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: "helvetica" , "arial" , sans-serif;">भुताड व्हायच तेवढ मात्र माझ्या भाळी।</span><br />
<span style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: "helvetica" , "arial" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: "helvetica" , "arial" , sans-serif;">१९७२</span></div>
<div>
<br />
<img alt="SANY0105%5B1%5D.JPG (87Ã99)" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgjSOV7nxSdSL-66z7-lgPnhsyguarVebt6z8CKBH9m9_r6lzVBX6KTGw5qFmMxhdfP6kqcMZV5Sm_kVztJ02TQsHoSjtk8ctxL9k-iBUb1tErDWYtkcVrLnQeT3y5aZed1SFTGuD4q7tuK/s320/SANY0105%255B1%255D.JPG" width="281" /></div>
<div>
<br clear="all" />
<div>
</div>
</div>
</div>
</div>
श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-8542023302136286858.post-3145945601823564862019-09-17T01:51:00.000-07:002019-09-17T02:16:34.376-07:00*पत्र्याच्या पेटीतील तळाशी सुकलेलं दुसरं पान* <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div>
<div>
<div>
<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<div>
धरलेली प्रत्येक वाट अनोळखीच असते. शोधून शोधूनहि ओळखीच्या खुणा कुठे सापडतच नाहीत. प्रत्येक झाड नवं, त्यावरच पान नवं, त्यावरल फूल नवं, त्या फुलाचा गंध नवा. पण ह्या नवीनतेन भारावून जाण्यापेक्षा गोंधळून जायलाच कां व्हावं ? अज्ञानात अंदाजाने बांधलेले आकार कुठेच दिसू नयेत म्हणून झालेली ही निराशा असते कि अपेक्षाभंगाची वेदना? कि स्वत:च्या अपेक्षांवरच्या वाजवी विश्वासाची कणा ताठ असलेली जाणीव? त्यापोटी दूरात नजर रोवून असलेली आशा? उचललेल्या आपल्या पावलानाच अर्थ नाही कि पायाखालची वाटच आहे अर्थशून्य? वळणा मागून वळण जाताहेत पण अजून "पुढे आलो" ह्याची जाणीव कां होऊ नये ? प्रत्येक वळणावर एक नवा दिशा निर्देशक, प्रत्येक निर्देशकावर एका नव्या गावाचं नाव … साराच प्रवास असा अज्ञाताच्या पाठी आणि अखेर जाणवणार असेल त्या अज्ञाताची अतर्क्यता , नेणिवेच्याही पलीकडील … अनाकलनीय ….<br />
<br /></div>
<div>
</div>
उध्वस्त क्षितीज आणि सूर्य दिशाहीन! <br />
<br /></div>
हे काय घडतंय? किंबहुना काहीच का घडत नाहीये? उतारावर ढकलून दिलेलं पिंप अजून थांबत नाहीये … पसरलेल्या धुक्यात एखादा आकार लपलेला आहे कि नाही? स्वत:ची स्थिती इतकी हास्यास्पद कधीच झाली नव्हती. <br />
<br /></div>
नोकरीच्या, कामाच्या ढालीने किती काळ निभाव लागणार? <br />
<br /></div>
पहाट किती लांब आहे?<br />
*************************<br />
उध्वस्त क्षितीज आणि सूर्य दिशाहीन<br />
आकाश स्वच्छ नाही पुरतेच ते मलीन<br />
<br />
असतात भोवताली चालूच हालचाली<br />
साऱ्यात मात्र आहे मी एकटाच दीन<br />
<br />
साम्राज्य सावल्यांचे कळसूत्री बाहुल्यांचे<br />
तुटतील दोर आणि होईल फक्त लीन<br />
<br />
<div>
श्वासांची फक्त ग्वाही, जगलो कधीच नाही,</div>
<div>
हाती कधी फुलेना, कांटेही दंशहीन!</div>
<div>
<br /></div>
<div>
हातात फक्त लुळे , उरलेत शब्द खुळे,</div>
<div>
त्यांना कुठे किनारा, झालेत अर्थहीन ! <br />
<br />
<img alt="My Photo" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgjSOV7nxSdSL-66z7-lgPnhsyguarVebt6z8CKBH9m9_r6lzVBX6KTGw5qFmMxhdfP6kqcMZV5Sm_kVztJ02TQsHoSjtk8ctxL9k-iBUb1tErDWYtkcVrLnQeT3y5aZed1SFTGuD4q7tuK/s320/SANY0105%255B1%255D.JPG" width="281" /></div>
</div>
श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8542023302136286858.post-53489810476852772832019-09-15T04:10:00.003-07:002020-01-15T05:32:23.236-08:00पत्र्याच्या पेटीच्या तळाशी सुकलेलं पहिलं पान*<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; margin-bottom: 6px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
पहिल पान !</div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
कुणासाठी ?</div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
अजून ही प्रश्नांची सोबत संपत नाही. उत्तरं माहित नसलेले हे प्रश्न पावसाळी ढगांसारखे मनभर धावून येतात आणि तसेच लोंबकळत रहातात, बरसत नाहीत, जातही नाहीत. मळभाचे दाट थर मात्र वाढतच रहातात. पावसाळी ढगांसारखे धावून येणारे हे ढग जलद मात्र नसतात; असतात निर्जल, फिकट, पांढुरके ढग. स्वत:चा माझ्या अस्तित्वाशी संबंध दर्शवणारे, लोंबकळत राहणारे, वटवाघूळा सारखे अवस्थाहीन !</div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
वटवाघुळ !!!! भाळावर बहुदा तोच गोन्दवलेला असणार. पण निव्वळ प्रतिक मात्र … कारण खऱ्या वटवाघुळाल उ:शाप असतो निशा - दृष्टीचा, रात्रीच्या अंधारात गवसते त्याला आकाश, जाणवतात भरारी घेऊ शकणारे पंख. मात्र भाळावरच्या माझ्या वटवाघुळांच्या स्वप्नाचे गरुड देखील उडत नाहीत. डोळाभर माखून असते नाकर्तेपणाची निर्लज्ज काळी वेदना …. वेदना, पण ती तरी सच्ची आहे का? भळभळत्या जखमेपोटी निपजणाऱ्या वेदनेला असते आकाश भेदून काढणारी भव्यता आणि इथे टचकन थेंबही येत नाही तेजोहीन नेत्रात … जखमांचा पत्ता नाही कि जखमाच वांझ आहेत म्हणून वेदनेची चव नाही ? ऐलथडी - पैलथडी पण ज्याला ऐल नाही आणि पैल हे नाही अशा प्रवाहात अडकलेला मी …</div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
पण मग आकाश आकाश म्हणून काल ज्याचा जयजयकार झाला तो कोणाचा ? आकाश … एक निरस्तित्व ! पण आक्षितिजतेच्या पुण्याईन पण फसव्या पण देखण्या निळ्या झिलाईन भव्यतेच मानक झालेलं … आणि मी जर आकाश असलो तर चंद्र सूर्याचे डोळे चेहऱ्यावर मढवायला हवे. पण चंद्राची शीतल दाहकता आणि सूर्याची तेजाळ प्रसन्नता सहन होईल मला? नसेल तर हे उधारीच आकाशपण झुगारून द्यायला हवे पण कसे शक्य आहे ते? जे दिसत ते नाकारण्याची अपार्थिव ताकद आहे कुणात! दिशांतापर्यंत पसरलेली मुग्ध निळाई आकाशाची नाही तर कशाची प्रतिक?</div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
प्रतिक ! प्रतिक ! प्रतिक !स्वत:च्या अस्तित्वाभोवती पसरलेलं एक मुखवटेदार धुकं. … धुकं ज्यात सामावलेली असते एक गूढ रम्य सृष्टी. प्रतिक म्हणजे स्वत:च्या माथ्यावर दुसऱ्याच्या गोष्टीच ओझ वाहणारा हमाल. म्हणजे पुन: 'मी' पण हरवलेलं … तेच तर शोधतोय सर्वदूर. गीतातून, सुरातून …. विज्ञानातून , गणितातून … पुस्तकातून, गुलमोहरातून … लिहिण्यातून, वाचण्यातून, बोलण्यातून, …. जखमेतून, वेदनेतून … परंतु सारा शोध असफल! प्रत्येकाच्या शेवटी आढळते ती मन व्यापून टाकणारी फ़ोलता …. पोकळी प्रसवणारी अपयशाची असहायता …. पण तरीही तरंगत असते कुठेशी, कुढणारी का होईना पण आशा … आकांक्षा …. स्वत्व गवसेल, स्वत्व गवसेल म्हणून कानाशी रुंजी घालणारी !</div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
आशा - निराशा, जयपराजय, उमेद - हतबलता, भव्यता- खुजेपण, असहायता - भरारी … द्वंद्व ! द्वंद्व! कधीच जिंकणार नाही का मी या द्वंद्वात? दोनही तीरांवर पाय रोवलेले. निराशेने असहाय होऊन आत्मघाताकडे झुकू पाहणाऱ्या एका मनाला लगेच सुचतो, विवेक, विचार . पण काहीतरी गवसल्यावरही पुढे पसरलेला लांबच लांब रस्ता ' मुक्काम' न आल्याची खंत करायला लावतो. ( मैलांचे दगड जिंकल्याच्या का कधी जाहिराती होतात?) माणूस अल्पसंतुष्ट आणि समाधानी असला कि आकांक्षा विहीन ठरतो आणि क्षितिजाला भिडायच्या प्रयत्नांत अस्तंगत सूर्यासारखा रक्ताच्या थारोळ्यात पडला तर जिद्दी आणि झपाटलेला ठरतो.</div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
समस्त आदर्शांना आणि स्वप्नांना बाटलीबंद करून ठेवून व्यवहाराच्या राज्यात शिरला तर भोगवादी आणि आदर्शांच्या कळाहीन रंगहीन निवडुंग बागेत फिरला तर येडा!</div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
अखेर यशाचं गमक काय? पैसा, कीर्ती, नांवलौकिक, मोटर बंगला, सचोटी आणि नितीमत्तेची जोपासना कि मुत्सेद्दीगिरी?</div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
विचार … विकारांना निमंत्रण देणारे आणि हाकलूनही देणारे मनाचे पहारेदार … मात्र हा भोवरा भयंकर आहे, वेड लावणारा आहे …. एक कधीच न 'जगू' देणारा शाप आहे ! गती आहे पण प्रगती नाही आणि अडकणाऱ्याची अधोगती !!!!!</div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
परीटघडीच्या मनावरती<br />
कातरवेळची काजळी<br />
सांदी कोपरी दडून बसले<br />
आठव जुने वटवाघुळी</div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
हिंदकळणारी, फडफडणारी<br />
अजस्त्रपंखी कर्कशा<br />
लक्तर लक्तर पिंजून निघते<br />
भावनांची दुर्दशा...</div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
रंगीत क्षितिजा पलीकडे</div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
अंधाराचा हाss घसा<br />
इवला इवला होऊन जाई<br />
भेदरलेला शुभ्र ससा ...</div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; display: inline; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; margin-top: 6px;">
आकांताने रोज चुकावी<br />
त्रिशंकूची कातर वाट<br />
नवी क्षितिजे घेऊन येईल<br />
कुणी सांगावे उद्या पहाट !!</div>
</div>
श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8542023302136286858.post-41375966301366073042019-08-22T05:27:00.000-07:002019-08-22T05:27:07.630-07:00वाचन एक संस्कार <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; margin-bottom: 6px;">
एकेकाळी माझे बऱ्यापैकी वाचन होते. आसपासची प्रेमळ मंडळी त्याचे "आवड" म्हणून कौतुक करायची. त्या काळात टी व्ही नव्हता, घरातला एकमेव रेडिओ आमच्यापासून चार हात उंचीवर ठेवलेला असायचा. त्यातून तो देवकीनंदन पांडे हिंदी बातम्या आणि सुरजित सेन इंग्रजी बातम्या द्यायचे. मर्दानी खेळात होऊ शकणाऱ्या दुखापतींना मी घाबरायचो. आजच्या सारखे अभ्यासाला जुंपायचे अत्याचार पालक मंडळी मुलांवर करत नसत. ओळखीचे शिक्षक असलेल्या शाळेत एकदा दाखला झाला की पालकांची जबाबदारी संपायची. "जहागिरदार वकिलांचा मुलगा ना तू ?" हे वाक्य महिन्यात एकदा ऐकवून शिक्षक माझ्यावर धाक ठेऊन असायचे. अशा एकंदर वातावरणांत कसे कुणास ठाऊक छापील अक्षरे मला आकर्षित करायची. अक्षर ओळख घरातच झालेली. माझ्याहून सुमारे दोन वर्ष मोठ्या असणाऱ्या भावाची शाळेची पुस्तके मी वाचत असे. माझ्या वाचनात आलेली पहिली कविता "यु यु यु यु पपी पपी, खेळू आपण लपाछीपी"<br />महाराष्ट्र साहित्य सभा, इंदूर येथील कार्यकारिणीत वडील सक्रिय होते. ते तिथल्या पुस्तकालयातून आम्हा भावंडांसाठी गोष्टीची पुस्तके वाचायला आणत. सिंदबाद, गलीवर, तीन शिलेदार, गोट्या, हेमा आणि सात बुटके असेच भेटलेले.<br />मी पाच सहा वर्षांचा असताना वडिलांनी सरकारी नोकरी सोडली आणि वकिली सुरु केली. दोन तीन वर्षातच त्यांनी स्वतंत्र प्रॅक्टिस सुरु केली आणि ऑफिस घरातच ठेवलं. त्यामुळे आपसुकच आम्ही कुठल्याही अधोगतीपासून वाचलो हे नक्की. वय वाढत गेलं आणि मग किशोर, इंद्रजाल कॉमिक्स हे घरी रतीब टाकू लागले. वाचन संस्कृती वाढीला लागली. वय वाढलं आणि मग ना. सी. फडके, भाऊ पाध्ये, दळवी, यांना घरात यायची परवानगी मिळाली. वाचता वाचता वाचा फुटली मग वेगवेगळ्या विषयांवरच गंभीर वाचन सुरु झालं. सत्यकथेत गटांगळ्या खाल्ल्या. पिपांत उंदीर नेमके कशाने मेले ह्याचा सौंदर्यशास्त्रीय शोध घेऊन पाहिला. ओशोंचे 'संभोग से समाधी की ओर ' घरी आणून वाचले आणि वडिलांना वाचायला दिले ! थोडक्यात इतर गोष्टींप्रमाणे वाचनात सुद्धा माझ्यावर वडिलांनी कुठलेही सोवळे ओवळे थोपले नाही.</div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
अशातच इंग्रजी पुस्तके वाचावी असे वाटून गेले. अर्थात माझे इंग्रजी विज्ञानलेले. त्यामुळे ते Thou, Thee, Thy, Thine and Ye मला न पेलवणारे. इंग्रजी अभिनव साहित्य हा विषय मी आजपर्यंत गुगलून देखील काढलेला नाही ! इंग्रजी चित्रपटांमुळे काही पुस्तके वाचाविशी वाटली त्यातले माझी वाचन प्रतिष्ठा वाढवणारे Gone With The Wind हे एकमेव पुस्तक.</div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
अशातच मला पुस्तकांची एक भली मोठी लॉटरी लागली. माझा चित्रकार, मूर्तिकार आणि आर्किटेक्ट भाऊ मुंबईला शिकायला आला. पार्ल्यात कुणीतरी रूमपार्टनर शोधून तो रहात असे. एका पार्टनर जवळ पुस्तकांचं कलेक्शन होतं. तो काही कारणाने ते काढून टाकणार होता.<br />बंधूंनी ते सुमारे ५० पुस्तकांचं कलेक्शन १०० रुपयात विकत घेऊन पुढील सुट्टीत इंदूरला येताना मला भेट दिलं. त्यातून बाहेर पडले अॅलिस्टर मॅकलीन, इर्विन स्टोन, गुरुनाथ धुरी चे ग्लोरिया , पुशिंची सावित्री, हेरॉल्ड रॉबिन्स, इरविंग वॉल्लेस, इयान फ्लेमिंग, स्पर्शाची पालवी ..... ह्या पुस्तकांनी माझ्यासोबत सुमारे वीस वर्ष उत्तर दक्षिण प्रवास केला. त्यांत भर पडत गेली. बरीचशी पुस्तके खिळखिळी होऊन निसटून गेली, काही वाटून झाली. काही येणार असे सांगून गेली पण वाट चुकली. मला त्याची खंत नाही. ती त्यांचं देणं देऊन गेली.</div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
आज हे सारं आठवायचं कारण १२ ऑक्टोबर. मला वाचायला मदत करणाऱ्या ह्या दोन्ही व्यक्तींच्या आयुष्यातला महत्वाचा दिवस. आज बंधूंचा जन्म दिवस आणि आमच्या वडिलांचा स्मृती दिवस.</div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
आम्ही दोघे धाकटे आमच्या थोरल्या बहिणीपेक्षा आणि ज्येष्ठ बंधूंपेक्षा अधिक कोरडे आहोत. आज काही तरी वेगळाच मूड लागला, इतकच !</div>
</div>
श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8542023302136286858.post-5262056933136408882018-11-28T08:25:00.003-08:002018-11-28T22:27:19.209-08:00काबुल भेट - दुसरा दिवस <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
कुठल्याही नवीन घटनेला सामोरे जाताना मनाने त्या बद्दल आपसूकच एक चित्र तयार केलेले असते. ते अर्थातच त्या सारखाच एखादा पूर्वानुभव, किंवा तो नसल्यास ऐकलेल्या, वाचलेल्या माहितीवरून तयार झालेले असते. ही एक पूर्वतयारी असते, नव्या अनुभवाला सामोरे जायची. ते चित्र कधी वास्तवाशी बरचसं जुळतं, कधी वास्तव एखादा सुखद धक्का देतं तर कधी निराशा. मात्र हा नवा अनुभव घेताना आणि घेतल्यावर चिंतन केलं तर मन अधिक संवेदनशील व्हायला मदत होते. <br />
<br />
अफगाण म्हणजे पठाण आणि पठाण म्हणजे उंचेपुरे, दणकट, देखणे. डोक्यावर अफगाणी फेटा बांधलेले असे इथल्या पुरुषांबद्दल तर स्त्रिया म्हणजे बुरखा घातलेल्या, क्वचितच दृष्टीस पडणारे त्यांचे चेहरे म्हणजे मस्तानीच्या रूपाशी स्पर्धा करणारे असे मला वाटत होते. बँकेत काम करणाऱ्या अशाच पठाणांना प्रशिक्षित करायचे आहे म्हणजे एका वेगळ्याच आव्हानाला सामोरे जायचे आहे असे मुंबईपासून मला वाटत होते. बँकेत शिरल्यावर मात्र वेगळीच माणसं भेटली. होते सारेच अफगाणी, मात्र याह्याच्या उंचीशी स्पर्धा करणारं कुणीच नव्हतं. सारेच साधारण भारतीय उंचीचे. एक दोघे तर माझ्या सारखे शिडशिडीत. एकेकाशी ओळख होत गेली. वागण्यात अतिशय सुसंस्कृत, चांगले इंग्रजी बोलणारे आणि फॉर्मल ड्रेस मध्ये. अर्थात बहुराष्ट्रीय बँकेतल्या स्टाफ कडून ग्रूमिंग ची जी अपेक्षा असते ती पूर्ण करणारे. सारे २५-३० वर्षाच्या आसपासचे. अपवाद एका जुनिअर ऑफिसरचा. तो गृहस्थ ४०-४५ वर्षांचा असावा. एक स्थानिक महिला अधिकारी देखील होती. बुरख्यात नसली तरी अंगावरच्या शालीने डोके झाकलेली. शाखेत सारेच 'अधिकारी' वर्गात मोडणारे. क्लार्क कुणीच नाही. एकूण १२ स्टाफ होता. दुसऱ्यांदा २००७ साली गेलो तेंव्हा हे मनुष्य बळ जवळ जवळ दुप्पट झालेलं होते. त्यात पाच महिला होत्या. <br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
<br />
स्टाफ मधील बहुतेक सारेच घरून आपल्या कारने बँकेत येणारे. आणि त्या गाड्या मोठ्या, SUV सारख्या. म्हणजे तसे सधन.अशीच एक गाडी घेऊन येणाऱ्या एका स्टाफ ची उंची जेमतेम ५ फूट! काही लोकांचे शिक्षण दुबईत, काहींचे पाकिस्तानात तर एक दोघे थेट इंग्लंड मध्ये शिकलेले. रशिया आणि तालिबान राजवटीत ज्यांना शक्य होते असे काही नागरिक परदेशी पलायन करून गेलेले. तिथे त्यांनी नोकऱ्या मिळवल्या आणि इथे आपल्या घरी पैसे पाठवू शकण्या इतके पैसे कमवू लागले.<br />
<br />
३५% बेरोजगारी असलेला हा देश आहे. ज्या मध्यम वयीन ऑफिसर चा मी वर उल्लेख केला, तो आधी अफगाणिस्थानच्या मध्यवर्ती बँकेत जनरल मॅनेजर पदावर होता, हा सात मुलांचा बाप ती नोकरी सोडून बहुराष्ट्रीय बँकेत ज्युनिअर ऑफिसर म्हणून रुजू झालेला. सरकारी नोकऱ्यांमध्ये पगार किती कमी असावा ह्याचा अंदाज आला. वर्षानुवर्षे युद्धाच्या खाईत लोटला गेलेल्या देशाची आर्थिक कोंडी कशी होते ह्याच हे दारुण वास्तव. ह्या देशाचं लाईफ एक्सपेक्टन्सी २००५ साली अवघ ४२ वर्षे होतं. त्याचं कारण देखील युद्धस्थिती आणि दहशतवाद !<br />
<br />
तरुण स्टाफ एकमेकांशी अफगाणी भाषेत बोलत, ते कळत नसे. मात्र हे बोलणं खेळीमेळीचं असणार हे जाणवलं. ओमर नांवाचा एक शांत ऑफिसर फॉरेन एक्सचेंज सांभाळायचा. स्वभावानं गंभीर, शिकण्याचा खूप उत्साह असलेला, हुशार माणूस. पुढे तो वर्षभर भारतातल्या शाखेत काम करायला आला, शिकण्याचा एक भाग म्हणून. ह्या साऱ्या स्टाफचा एक म्होरक्या होता, झिया. तो माझ्या दिमतीला दिल्यासारखा वागत होता. मला काय हवं काय नको हे अधून मधून विचारत होता. कुठल्याही गटाच्या चाणाक्ष म्होरक्याचं वागणं असावं तसच. महिला अधिकाऱ्याच्या वागण्यात संकोच नव्हता. सर्वांच्याच वागण्यात एक प्रामाणिक आदबशीरपणा होता. ह्या सगळ्यांकडून मी त्यांच्या कामाचं स्वरूप समजून घेत होतो. नॉलेज गॅप काय आहे ह्याचा अंदाज घेत होतो.<br />
<br />
बँकेचे रोकड व्यवहार 'अफगाणी' आणि अमेरिकन डॉलर ह्या दोन्हीत चालत. मात्र अफगाणीतला व्यवहार नाममात्र वाटला. बँकेत येणारे अधिकांश ग्राहक हे परदेशी वकिलातीतले किंवा अमेरिकन लष्करातले. मी माझ्या जवळचे काही डॉलर अफगाणित बदलून घेतले, बाजारात काही खरेदी करायला लागतील म्हणून. जोसेफ ने माझ्यासाठी लंच मागवला - अफगाणी रोटी आणि छोले. रोटी अफगाणी लोकांसारखीच मृदू ! लंच नंतर थोडा बाहेर पडलो. एका वकिलातीच्या बाहेर काही शीख मंडळी ताटकळत होती. ती भारतीय वकिलात होती. हे शीख इथले नागरिक, बहुदा व्हिसाच्या कामासाठी आले असावेत. चार पावलांवर एक छोटी टपरी दिसली. गेलो तिथे. एक सिगरेटच पाकीट घेतलं. पैसे किती विचारले तर त्याने १ डॉलर सांगितले. मी उडालोच ! मला वाटलं तो अफगाणी चलनात सांगेल. आमचा संवाद हिंदीत झाला. हिंदी सिनेमा आणि गाणी इथे भलतीच लोकप्रिय आहेत ह्याचा प्रत्यय आला. मी माझ्या जवळचे अफगानी त्याच्या पुढे केले, त्याने पन्नास अफगानी काढून घेतले. एक गोष्ट लक्षात आली डॉलरची किंमत भारतीय रुपयात आणि अफगानीत जवळपास सारखीच आणि इथे डॉलरच्या व्यवहारावर कुठलेही बंधन नाही असे दिसले. तशीही देशाची इकॉनॉमी अमेरिकन मदतीवर भिस्त ठेऊन. अगदी छोटा दुकानदार सुद्धा डॉलर घेऊन वस्तू विकतो, किंबहुना त्याला ते अधिक फायद्याचे असते!<br />
<br />
आठवड्याचा शेवटचा दिवस असल्याने बँकेत काम जास्त होते. आधी ठरल्या प्रमाणे आज दोन तास आणि शुक्रवारी पूर्ण दिवस आणि त्या नंतर रोज संध्याकाळी २ तास अशी प्रशिक्षणाची वेळ ठरली होती. मात्र आज २ तास मिळणे कठीण होते. प्रशिक्षण बँकेचे व्यवहार चालत त्याच हॉल (?) मध्ये होणार होते. दिवस मावळायच्या आत स्टाफला घरी पोहोचायला हवे होते. जोसेफ ने मला अडचण सांगितली. मी समजून घेतली. त्याने मला तू निघ गाडीने, आम्ही येतो मागून असा सल्ला दिला. मी परतलो. सोबत सावली सारखा याह्या होताच. मला सोडून तो परत गेला.<br />
<br />
वेळ असूनसुद्धा सुरक्षेच्या दृष्टीने मला एकट्याला कुठे फिरायला मनाई होती. घरी परतलो आणि टीव्ही वर हिंदी सिनेमा पाहत बसलो !<br />
(क्रमश:)<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhdoQKoNaVyOMFHDtLuzFTiGh8A7PX7AWV-pR0oZMXat3baFsN6Zhaf_CulcnxiBq3F4KD7Bg6TdZl36m0tHi5mHQrAWTJtiSZqVH6ls0BIBF457dNn1C31PwdZ73tDSyKFv-lRtkoJwDaU/s1600/Kabul+1007.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="1600" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhdoQKoNaVyOMFHDtLuzFTiGh8A7PX7AWV-pR0oZMXat3baFsN6Zhaf_CulcnxiBq3F4KD7Bg6TdZl36m0tHi5mHQrAWTJtiSZqVH6ls0BIBF457dNn1C31PwdZ73tDSyKFv-lRtkoJwDaU/s320/Kabul+1007.jpg" width="320" /></a><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjoeLaAMMSdwvypXJ6ARQw1L6WgI0aFThKpWOsjWJ5SN7pVMXIZ2qzF5fC3rssbxNF39bYtNDN9Uu5QVnZWP9Mio7bJzDfjWwWLeMYb3b75gsqEE4ETiMO5JlTdvyADuKO5PkUA9fRhRyhM/s1600/Afghanistan+2.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="480" data-original-width="640" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjoeLaAMMSdwvypXJ6ARQw1L6WgI0aFThKpWOsjWJ5SN7pVMXIZ2qzF5fC3rssbxNF39bYtNDN9Uu5QVnZWP9Mio7bJzDfjWwWLeMYb3b75gsqEE4ETiMO5JlTdvyADuKO5PkUA9fRhRyhM/s320/Afghanistan+2.JPG" width="320" /></a></div>
<br />
<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjGpFNAldpvC5adkSVE78JGPBMeYvBt8B-K8dhcUduzgFuljs9eFys3nnlEKj1bmDRBS4bSXRwWMUg5nGWEYovvIscBuodmzpU83MZjnFrvRG7rdJzAkxtsvAEaYnCnqw88t62oM-1rZuuw/s1600/Picture+191.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="1600" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjGpFNAldpvC5adkSVE78JGPBMeYvBt8B-K8dhcUduzgFuljs9eFys3nnlEKj1bmDRBS4bSXRwWMUg5nGWEYovvIscBuodmzpU83MZjnFrvRG7rdJzAkxtsvAEaYnCnqw88t62oM-1rZuuw/s320/Picture+191.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="font-size: small; text-align: left;">बँकेबाहेरील बंकर</span></td></tr>
</tbody></table>
<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjEwQ5IKPs6EFuOZAp5Rqqo-lgcnzS4QgZUX1FIHSD2a3AzbCq96L0c7qBv3JCo23CygTuCkMkKD1LmTLkPvl0nbPPABG4LQvTnqTu3I1pGD0hyW0FbIqgFyPeb555p4U19MJy_JeN2X3XS/s1600/Picture+197.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="1600" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjEwQ5IKPs6EFuOZAp5Rqqo-lgcnzS4QgZUX1FIHSD2a3AzbCq96L0c7qBv3JCo23CygTuCkMkKD1LmTLkPvl0nbPPABG4LQvTnqTu3I1pGD0hyW0FbIqgFyPeb555p4U19MJy_JeN2X3XS/s320/Picture+197.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">बाजार </td></tr>
</tbody></table>
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
</div>
श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8542023302136286858.post-57216447166655438132018-11-24T07:17:00.001-08:002018-11-26T06:00:57.112-08:00 काबूल भेट - आगमन <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<span style="background-color: white; color: #222222; font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Everything happens for a reason. हा एक विश्वास आहे, ही एक धारणा आहे. अडथळे पार करत </span><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">आयुष्याला पुढे नेण्यासाठी तर कधी जीवनाचे नेमकेपणे समजून घेण्यासाठी ही एक प्रेरणा आहे. </span><br />
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
माझ्या आतील प्रेरक बलस्थानं आणि वैशिष्ट्य जाणून घ्यायला मी अनेक वर्षांपूर्वी <span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">CliftonStrengths assessment टेस्ट घेतली होती. त्यानुसार connectedness हे माझं सर्वात जोरकस बलस्थान आहे. ह्याचा अर्थ " घडणाऱ्या प्रत्येक घटनेला एक कारण असते कारण ह्या विश्वातल्या सर्व गोष्टी एकमेकांशी जोडल्या गेलेल्यात" हा मनातला दृढ विचार. त्यामुळे प्रत्येक स्थिती समजून घेताना नकळत ह्या भिंगाचा उपयोग माझ्याकडून केला जात असतो.<br />
</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEimO-9j-wrEWczJDNF8jm62V3alF2hI-7fJVz1zqmP9-ionGEwylNKpKwsxMQmiR_bYuldSR4QTxCFBvXTxxWQ0eK7kXg7qNkqHKzYr5i5oj1w5X1UhlSq34GC54CBfY_sABd439De6mbDj/s1600/IMG_20181123_224237907.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="1600" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEimO-9j-wrEWczJDNF8jm62V3alF2hI-7fJVz1zqmP9-ionGEwylNKpKwsxMQmiR_bYuldSR4QTxCFBvXTxxWQ0eK7kXg7qNkqHKzYr5i5oj1w5X1UhlSq34GC54CBfY_sABd439De6mbDj/s320/IMG_20181123_224237907.jpg" width="320" /></a></span></div>
<span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">हे सारं मनात यायचं कारण काल अचानक काही फोटो हातात आले, अफगाणिस्तान भेटीचे. लहानपणी "घर कोंबडा" असलेला मी नोकरी करायला घरच नाही तर गाव सोडले. ह्याचा अर्थ माझ्या मूळगावी इंदौरमध्ये मला नोकरी मिळत नव्हती असा नाही, आलेल्या नोकऱ्या मी काही ना काही कारणाने नाकारल्या होत्या. मात्र नोकरीला लागल्यावर अनेक गावं पालथी घातली आणि काही वेळा परदेशातसुद्धा जाऊन आलो. मी कधी परदेशी जाईन असे स्वप्न बघितले नव्हते. प्रवास घडलेल्या देशातील एक देश अफ़गाणिस्तान. २००५ ते २००९ ह्या चार वर्षात मी </span><span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">तीन वेळा काबूलला गेलो. </span></div>
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">काय कारण असेल माझ्या ह्या तीन भेटींमागचे? नेमके कारण मला अद्याप उमगलेले नाही. अनेक दशकांपासून युद्धाच्या धगीत होरपळत असलेला हा देश. अनेक शासकांच्या हत्या किंवा त्यांचे देशातून पलायन ह्या देशाने म्हणजेच इथल्या प्रजेने पाहिलेले आहे. आधुनिक काळात जगातील महाशक्तींनी - रशिया आणि अमेरिका - आपल्या सत्ता खेळात वापरून घेतलेला हा देश. एकेकाळी बुद्धाच्या अहिंसा आणि शांतीचा प्रभाव अनुभवलेला हा देश आता तालिबानी दहशतवादाच्या छायेत आता जगतो आहे. </span><span style="font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">रशियन राजवटीतून ह्या देशाला मुक्त करायला अमेरिकेनेच तालिबान्यांना छुपा पाठींबा दिला होता हे सुद्धा लक्षात ठेवायला हवे. </span><span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span><span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span><span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span><span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span><span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span><span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span><span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span></div>
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">अगदी लहान असताना बलराज सहानीच्या "काबुलीवाल्याने" ह्या देशाची तोंड ओळख करून दिलेली. मग महाभारतातील हाच तो गांधार देश हे समजले. मग शकुनी मामा आठवला, गांधारी आठवली. </span></div>
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">जगात युद्ध आणि शांती हे सतत आपला प्रभाव टाकत असतात मात्र कुणी एक कायम स्वरूपी नांदत नाही. शांतीच्या पोटात युद्धखोरी आणि युद्धाच्या मस्तकावर शांती असे जगाचे एक चित्र मला सतत दिसत असते. </span></div>
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">माझ्या पहिल्या भेटीच्या काळात (जुलै २००५) तालिबान्यांच्या पाशवी राजवटीतून मुक्त करायला अमेरिकी सेनेने अफगाणिस्तानवर ताबा मिळवला होता, तालिबानी काबूलमधून हुसकावले गेले होते. </span></div>
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5cu-3E7E8VGi-lmW6mGSSghgUG_duvNH_dMNjkY_wbVW0F-z621VzDa6GUk_QVMeLXV6LOaVYf-oBrDH9S0y9FPGBpEq4JnKOTGM9cgKgPTmz8bUIYGuqAkeaj3ksfbTuQMx1uz_zNNUn/s1600/IMG_20181123_224213008.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="1600" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5cu-3E7E8VGi-lmW6mGSSghgUG_duvNH_dMNjkY_wbVW0F-z621VzDa6GUk_QVMeLXV6LOaVYf-oBrDH9S0y9FPGBpEq4JnKOTGM9cgKgPTmz8bUIYGuqAkeaj3ksfbTuQMx1uz_zNNUn/s320/IMG_20181123_224213008.jpg" width="320" /></a><span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">२० जुलैला सकाळी एअर इंडिया च्या विमानाने दिल्लीहून निघून काबुल विमानतळावर उतरलो. आता इथे एक आठवडा मुक्काम होता, कारण दिल्ली काबुल दिल्ली ही फ्लाईट आठवड्यातून एक दिवस होती. विमानतळाच्या इमारतीत पायी पायी चालत पोहोचलो. सामानाची वाट पाहताना लक्षात आले इथे कन्व्हेयर बेल्ट नाही. इमारतीच्या भिंतीला एक मोठे भगदाड होते आणि त्यातून प्रवाशांच्या बॅगा </span><span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">शकुनी मामाने त्वेषाने फासे फेकावे तशा</span><span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> आत फेकल्या जात होत्या. मला न्यायला बँकेचा एक भारतीय अधिकारी, चार्ल्सटन, आलेला होता. तरुण माणूस, मुबंईत बोरिवलीत त्याचे घर. आम्ही बाहेर आलो तर एक उंचा पुरा दणकट पठाण पुढे आला, त्याने माझी बॅग हातात घेतली. चार्ल्सटन ने त्याच्याशी ओळख करून दिली. तो बँकेत ड्राइवर, मोठ्या साहेबांची सुरक्षा सावली वगैरे अनेक कामं करणारा एक विश्वासू कर्मचारी होता, याह्या खान. तिथून आम्ही चालत पार्किंग पर्यंत आलो आणि मग कार मधून रहाण्याच्या ठिकाणी निघालो. मला वातावरणात एक प्रकारचे भकासपण जाणवत होते. रस्त्यांवर वर्दळ अशी नव्हतीच. धूळ मात्र भरपूर. दुतर्फा विरळ वस्तीची घरे होती. काही इमारती स्पष्टपणे बॉम्ब हल्ला किंवा मिसाईल हल्ल्यात उध्वस्त झालेल्या होत्या. त्यातल्या बचावलेल्या भागात एखादे कुटुंब तग धरून रहात असावे. </span></div>
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span></div>
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">मुक्कामाची जागा म्हणजे एका अतिसुरक्षा भागात एक दुमजली बंगला. चौफेर उंच भिंत, एक सुरक्षा दार, नेहमी बंद असणारे. आत मशिनगन घेतलेले सुरक्षा कर्मी. ते दाराला असलेल्या छोट्या खिडकीतून पाहून मग दार उघडणार. आत आलो आणि बंगल्याचे प्रशस्तपण जाणवले. तळमजल्यावर एक मोठ्ठा दिवाणखाना आणि किचन. मागच्या अंगाला एक प्रशस्त बगीचा. तो मात्र ओकाबोका. कारण विचारता कळले, आता कुठे बर्फ पडायचे दिवस संपलेत आता बाग फुलेल. वरच्या मजल्यावर रहायच्या खोल्या. तिथे बँकेचा मुख्य अधिकारी - जोसेफ सिल्व्हेनस - तोही भारतीय, चार्ल्सटन आणि माझ्या सारखा अधून मधून येणारा पाहुणा अशा तीन माणसांच्या सोयीसाठी तीन खोल्या. मला "फ्रेश व्हा, जेऊन आराम करा मग संध्याकाळी भेटू बोलू" असे सांगून तो बँकेत गेला. जाण्याआधी किचन सांभाळणाऱ्या अफ़गाणी बाईला जेवण्याच्या सूचना द्यायला आणि मला एकटे कुठे बाहेर जाऊ नका अशी सूचना द्यायला तो विसरला नाही. बाई मोडकं तोडकं इंग्रजी बोलून घेत होती. तालिबान्यांच्या प्रभावातून देश मोकळा होत असल्याचे लक्षात आले. </span></div>
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">संध्याकाळी सहाच्या सुमाराला बँकेचा सुरक्षा सल्लागार आला. त्याने मला इथल्या मुक्कामात काय करायचे आणि काय नाही ह्याच्या सूचना दिल्या. एकटे फिरू नका, कार मधून फिरताना काचा बंद ठेवा वगैरे वगैरे. सर्व सूचना सांगून झाल्यावर त्याने मला सूचना असलेला कागद दिला आणि सर्व सूचना समजल्या अशा अर्थाच्या डिक्लेरेशन वर माझी सही घेतली. बँकेच्या गाड्या बुलेट प्रूफ होत्या. जोसेफची आणि माझी आधीपासून ओळख होती. खरे तर त्यानेच मला बँकेतल्या स्टाफला ट्रेनिंग देण्यासाठी बोलावून घेतले होते. त्याने मला " श्रीधर, डोन्ट बी स्केअर्ड. धिस इस ए नाईस प्लेस अँड पिपल आर नाईस अल्सो " असा दिलासा दिला. त्याच्या बरोबर याह्या खान आणि एकजण आले होते. स्वयंपाक करणारी बाई चार वाजताच परतली होती. खरे तर मी घाबरत आलो नव्हतोच. जिथे चार माणसे रहातात तिथे घाबरायला काय कारण? अर्थात सावधपणे राहणे हे तर जगात सर्व दूर करावेच लागते. जेवण झाल्यावर आम्ही मागच्या बागेत खुर्च्या टाकून सिगरेट ओढत बसलो. मिट्ट अंधार होता, आणि निरव शांतता. व्हरांड्यातला एक बारका दिवा तेवढा लागलेला होता. अचानक वर आकाशातून जोरात घरघर ऐकू आली. जोसेफने सांगितले ही अमेरिकन लष्कराची हेलिकॉप्टर्स, गस्तीवर आहेत. दुसऱ्या दिवसापासून मला कामाला लागायचे होते. गुरुवारी अर्धा दिवस आणि शुक्रवारी सुटी असल्याने पूर्ण दिवस ट्रेनिंग होते. मी म्हटले " जोसेफ मी तुझ्याबरोबर सकाळीच येईन. स्टाफ शी ओळख होईल आणि इथल्या कामाचे स्वरूप समजेल. </span></div>
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<span style="font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">घर सफाई, कपडे धुणे ही कामे सुद्धा ती अफगाणी स्त्रीच करायची. ती आठ वाजता आली. नाश्ता तिनेच बनवला होता - आम्लेट सँडविच.</span><span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">सकाळी लौकर तयार होऊन, नाश्ता करून आम्ही निघालो. गाडीतून बँक साधारण २ किलोमीटर अंतरावर होती , अति सुरक्षा भागात. त्या भागात परदेशी वकिलाती होत्या. बँकेसमोर बंकर होते. गेटपाशी मशिनगन धरून सुरक्षाकर्मी. आत जाणाऱ्या प्रत्येकाची आणि त्यांच्या बॅगेची तपासणी होई, ह्यातून जोसेफची सुद्धा सुटका नव्हती! </span></div>
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">(क्रमश:)</span></div>
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span></div>
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<span style="color: black; font-family: , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span></div>
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<br /></div>
</div>
श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-8542023302136286858.post-51288653985692904892018-11-18T22:30:00.003-08:002018-11-18T22:30:36.549-08:00भक्तिभाव<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; margin-bottom: 6px;">
<span style="font-size: large;">बेगडी भक्तिभावाने साखर झोपेचा खून करून<br />हिवाळी कोवळ्या उन्हात शांत पहुडलेल्या कर्ण्यांवर<br />शिटताहेत कबुतरे आणि काही कावळे;</span></div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
<span style="font-size: large;">पोपट, चिमण्या बागडताहेत हिरव्या अंगाखांद्यांवर<span class="text_exposed_show" style="display: inline; font-family: inherit;"><br />कुजबुजताहेत रशरशीत जीवन गाणी सुखदायी काकड वेळेपासुन ....</span></span></div>
<div class="text_exposed_show" style="background-color: white; color: #1d2129; display: inline; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif;">
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px;">
<span style="font-size: large;">ह्यातले तुझ्यापर्यंत काय पोहचत असते रे?</span></div>
</div>
</div>
श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8542023302136286858.post-77485437512372652612018-11-18T22:21:00.003-08:002020-05-22T05:07:35.351-07:00<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<br />
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; margin-bottom: 6px;">
खूप आकर्षक आहेत यंदाचे दिवाळी अंक. बाजारात केळी घेताना, गाडी मागच्या दुकानांत मांडलेले दिसले. बाजार थैली जड होण्याआधी थोडी <a class="_58cn" data-ft="{"type":104,"tn":"*N"}" href="https://www.facebook.com/hashtag/%E0%A4%AE%E0%A5%8C%E0%A4%9C?source=feed_text" style="color: #365899; cursor: pointer; font-family: inherit; text-decoration-line: none;"><span class="_5afx" style="direction: ltr; font-family: inherit;"><span aria-label="hashtag" class="_58cl _5afz" style="font-family: inherit; unicode-bidi: isolate;">#</span><span class="_58cm" style="font-family: inherit;">मौज</span></span></a> करावी म्हणून गाडी पलीकडे गेलो. सर्व अंकांवरुन नजर फिरवली, किंमतीतलं वैविध्य उठून दिसलं. महिन्याच्या महिन्याला वर्तमान पत्राची रद्दी देत असल्याने प्रत्येक अंकाच्या वजनाचा अंदाज पटकन घेता आला. <a class="_58cn" data-ft="{"type":104,"tn":"*N"}" href="https://www.facebook.com/hashtag/%E0%A4%B8%E0%A5%81%E0%A4%97%E0%A4%82%E0%A4%A7%E0%A4%9A%E0%A4%BE?source=feed_text" style="color: #365899; cursor: pointer; font-family: inherit; text-decoration-line: none;"><span class="_5afx" style="direction: ltr; font-family: inherit;"><span aria-label="hashtag" class="_58cl _5afz" style="font-family: inherit; unicode-bidi: isolate;">#</span><span class="_58cm" style="font-family: inherit;">सुगंधचा</span></span></a> अंक हातात घेतला तर हाताला धूळ लागली. मग लक्षात आलं, धूळ साऱ्याच अंकांचं परिक्षण करत असल्यासारखी पसरली होती. तशीही <a class="_58cn" data-ft="{"type":104,"tn":"*N"}" href="https://www.facebook.com/hashtag/%E0%A4%A6%E0%A5%80%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%B2%E0%A5%80?source=feed_text" style="color: #365899; cursor: pointer; font-family: inherit; text-decoration-line: none;"><span class="_5afx" style="direction: ltr; font-family: inherit;"><span aria-label="hashtag" class="_58cl _5afz" style="font-family: inherit; unicode-bidi: isolate;">#</span><span class="_58cm" style="font-family: inherit;">दीपावली</span></span></a> सरली होती. मी <a class="_58cn" data-ft="{"type":104,"tn":"*N"}" href="https://www.facebook.com/hashtag/%E0%A4%86%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%9C?source=feed_text" style="color: #365899; cursor: pointer; font-family: inherit; text-decoration-line: none;"><span class="_5afx" style="direction: ltr; font-family: inherit;"><span aria-label="hashtag" class="_58cl _5afz" style="font-family: inherit; unicode-bidi: isolate;">#</span><span class="_58cm" style="font-family: inherit;">आवाज</span></span></a> न करता पुढे निघालो. घरात भाजी नव्हती. भाजीच्या दुकानासमोर आलो. साऱ्या भाज्यांचा एकच भाव. पाणी मारून फ्रेश ठेवलेल्या. दूधी प्लास्टिक वेष्टनात. दोन दिवसांची भाजी घेऊन घरी परतलो.</div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; display: inline; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; margin-top: 6px;">
हिनं अचानक विचारलं, यंदा तुम्ही दिवाळी अंक नाही घेतलात? नाही घेतला. इंटरनेटवर मिळतं वाचायला... अंक घेतला की आवरुन ठेवायचा मोह होतो, आणि त्यावर धूळ साचत रहाते...</div>
<div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; display: inline; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; margin-top: 6px;">
<br /></div>
</div>
<div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; display: inline; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; margin-top: 6px;">
<br /></div>
</div>
<div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; display: inline; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; margin-top: 6px;">
- श्रीधर जहागिरदार </div>
</div>
<div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; display: inline; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; margin-top: 6px;">
१८-११-२०१८</div>
</div>
</div>
श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8542023302136286858.post-69286674601078224472018-11-18T05:58:00.000-08:002018-11-18T23:28:25.250-08:00गेला बाजार - १ <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<br />
<div style="color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
गेला बाजार - १ </div>
<div style="color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<br /></div>
<div style="color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<br /></div>
<span style="background-color: white; color: #222222; font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">मोबाईलची रिंग वाजली. अनलिस्टेड नंबर. पण कॉल घेतला. कधीतरी मनोरंजन होतं. </span><br />
<div style="color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
<br />
<div>
"अरे मी प्र प्र , ओळखलस ना?"</div>
<div>
मी पटकन मुखवटा चढवला, आव आणला. " अरे <i>SSS</i> आज कशी आठवण ?" मी मेंदू झटकायला सुरुवात केली.<br />
<div>
<br /></div>
<div>
" अरे नुकताच ".....आणि काशिनाथ" बघितला, मुलांबरोबर. साल्या, तुझी आठवण आली. त्यातून आमच्या मेडिकलच्या बॅचचं गेट टुगेदर होतं, तिथे जाऊन आलो. तिथे काही कॉमन मित्र भेटले, म्हटलं मुंबईला गेल्या गेल्या तुला फोन लावायचा." </div>
<div>
<br /></div>
<div>
आता मेंदू स्थिर झाला. ओळख पटली. सत्तरचं दशक आठवलं. बरीच नाटकं आठवली, मंचावरची, विंगेतली, तालमीतली.</div>
<div>
खरं तर दोघ इतकी वर्ष मुंबईत आहोत, तो ७४ सालापासून, मी ९१ सालापासून. दरम्यान मुंबईत प्रत्यक्ष भेट एकदाच, १२ वर्षांपूर्वी त्याच्या क्लिनिक मध्ये. मात्र काही मैत्र वेगळ्याच धाग्यात गुंफलेले असतात. </div>
<div>
" मग, कधी भेटतोस ? आज? उद्या? माझ्या घरी की तुझ्या घरी?" गडी भेटायला चांगलाच उतावीळ झालेला वाटला. </div>
<div>
" अरे यार, त्या तीन महिन्यात तुझा खांदा खूप वापरलाय मी." तो बोलायचं थांबवत नव्हता. त्याने असं बोलल्यावर मलाही त्याचं एक हळवं नाटक आठवून गेलं. </div>
<div>
<br /></div>
<div>
तो काळ माझ्या बेकारीचा होता, मित्रांना फुकटचे सल्ले द्यायला भरपूर वेळ होता. संध्याकाळी गांधी पुतळा किंवा टिळक पुतळ्यापर्यंत फिरायला मी कुणी तरी मित्र शोधत असे. ( नेहरू पुतळा आणि सरदार पटेल पुतळा बऱ्याच नंतर झालेले, तेही गजबजलेल्या रस्त्यांवर) हाही त्यातलाच एक. गम्मत ही, ह्यातला कुणीही माझा वर्ग मित्र नसायचा. </div>
<div>
</div>
<div>
" खूप वेगळे वेगळे सर्कल होते तुझे. नाटकवाले, कवितावाले, फिलॉसॉफिकल (?)." गडी फुर्सतीत होता.<br />
मी म्हटलं " नक्की भेटू. पुढच्या आठवड्यात. पण संध्याकाळी चालेल ?" </div>
<div>
"अरे हो, चालेल. मी हल्ली संध्याकाळचं क्लिनिक बंद ठेवतो. "</div>
<div>
" नक्की कळवतो." </div>
<div>
<br /></div>
<div>
फोन बंद केल्यावर आठवलं, हा मुंबईत ७४ साली आला, इथेच लग्न केलं. त्या वर्षी मी TIFR ला माझा एक प्रोजेक्ट करायला २ महिने आलो होतो. ह्याच्या घरी ह्याला भेटलो होतो. एका रविवारी सकाळी. त्याने आपल्या मिनी बार मधून काढून मला रेड वाईन ऑफर केली होती ... आणि मी घेतली होती !! तो मिनी बार अजून मनात घर करून आहे. </div>
<div>
<br /></div>
<div>
माणसानं आपल्या नौकेचं वल्ह काढून ठेवलं कि त्याला गेल्या बाजारचं काय काय आठवतं !! आणि ती मोरपिसं तो मोकळ्या मनाने, नि:संगपणे मनभर फिरवून घेतो! </div>
</div>
</div>
</div>
श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8542023302136286858.post-72794153098766071032018-10-22T11:21:00.003-07:002018-10-23T02:35:52.014-07:00गाठोडे - पुरचुंडी सणवारांची<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
गाठोडे - पुरचुंडी सणवारांची<br />
<br />
आज शरद पौर्णिमा. लक्ष्मी पूजनाचा दिवस. मी असे म्हटले तर काही लोक "मसाला दूधात काय भांग वगैरे टाकली का?" असा प्रश्न विचारू शकतात. एकूणच माणूस आपला तोच अनुभव खरा, आपला तोच विश्वास सत्य, आपण तेव्हढे महाज्ञानी ह्या भूमिकेतून फटकन निर्णय देऊन मोकळे होतात. काही वेगळ्या शक्यता असू शकतात ही लवचिकता क्वचितच बघायला मिळते. आज देशातला एक मोठा भूभाग कोजागिरी पौर्णिमा वर्षा ऋतूची समाप्ती आणि शरद ऋतूचे आगमन म्हणून चांदणीय रात्री मसाला दूधाचा आनंद घेतो. तर बंगाल, ओरिसा आसाम ह्या पूर्व भागात आजच्या रात्री लक्ष्मी पूजन होते. ज्या कार्तिकी अमावस्येला - दिवाळीला आपण लक्ष्मी पूजन करतो त्या दिवशी पूर्व भारतातले निवासी काली पूजन करतात.<br />
<br />
अमावस्या हा दिवस बहुतेक लोक अशुभ मानतात, दिवाळी हा अपवाद ! अमावास्येला कुठलंही नवे काम करू नये असा एक संकेत पाळला जातो. १९९० साली चंद्रशेखर अचानक भारताचे पंतप्रधान होऊ घातले. मी त्यावेळी चेन्नईला रहात होतो. ते पदाची शपथ कधी घेतील याचा कयास बांधताना नागराजन हा सहकारी म्हणाला " ऑफकोर्स ऑन न्यू मून डे." चंद्रशेखर हे बिहारी आहेत आणि त्यांच्या दृष्टीने अमावस्या शुभ असू शकत नाही अशी शंका देखील त्याला आली नाही. <br />
<br />
दिवाळी सणाच्या अनेक कथा प्रचलित आहेत आणि त्यानुसार सण साजरा करायची पद्धत वेगवेगळी असेल वेगवेगळ्या भागात, मात्र तो साजरा संपूर्ण देशात होतो. असे सर्वच सणांचे नाही. राखी आणि होळी हे सण दक्षिणेत साजरे होताना मी बघितले नाहीत. चेन्नईतल्या सावकारपेठेत मात्र हे सण साजरे होत, कारण तिथली मारवाडी वस्ती. ज्या उत्साही वातावरणात महाराष्ट्र, गुजराथ येथे गणेशोत्सव साजरा होतो तसा इतरत्र होत नाही. उत्तर भारतात तर गणेश चतुर्थीची सुट्टी देखील नसते. कुठल्या प्रदेशात कुठल्या सणाचे महत्व ह्या साठी त्या त्या प्रदेशातील बँक हॉलीडेस ची लिस्ट पहावी.<br />
<br />
इंदूर मधील सणांची मजा आणखीन निराळी. होळकरांमुळे ह्या शहरावर महाराष्ट्रीय संस्कृतीचा प्रभाव बरीच वर्षे टिकला. त्यामुळे गुडीपाडव्याला घराघरांवर उभारलेल्या गुढ्या मोजायला आम्ही निघत असू. स्नेहलतागंज, रामबाग, नारायणबाग, इमलीबाजार, नंदलालपूरा ह्या मराठी वस्तीतून फिरलो कि २००-३०० गुढ्या सहज मोजता येत. श्रावण मासी हर्ष मानसी येत असे तो सणांची रेलचेल असते म्हणूनच. मला आठवतंय, शाळांमध्ये श्रावणी सोमवार आणि शनिवार अर्धा दिवस सुटी असे , संध्याकाळी उपवास सोडायचा म्हणून. जन्माष्टमी देखील घरोघरी साजरी होई . फुलांची झकास आरास वगैरे करून लंगडा बाळकृष्ण आरामात लाड पुरवून घ्यायचा . आरास करायला फुले, पाने आमच्या मामाच्या "गुलशन नर्सरी'तून आणायची. तळमजल्यावर राहणारे दद्दाजी (ठाकूर) हा सण जोरात साजरा करत. त्यांचा मोठा मुलगा - लल्लू भैया बाळाच्या रडण्याचा ट्या हा आवाज झकास काढे. <br />
श्रावण सुरु होता होता गणेशोत्सवाची तयारी सुरु होई ती म्हणजे उत्सवाचे मंडळ निवडून नाटक कुठले बसवायचे हे ठरवण्यापासून ...<br />
<br />
</div>
श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8542023302136286858.post-10345989784706165192018-10-14T03:56:00.000-07:002018-10-19T06:25:51.472-07:00गाठोडे - पुरचुंडी दुसरी <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
गाठोडे - पुरचुंडी दुसरी<br />
<br />
<div style="color: #333333; font-family: arial, tahoma, helvetica, freesans, sans-serif; line-height: 1.5em;">
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.85px; line-height: 1.5em;">
२०१० साली नोकरीच्या चाकोरीतून सुटका झाली, ३५ वर्षांचा पसारा बाहेर निघाला. अनेक गोष्टी. त्या आवरता आवरता कागदाच्या सहाणेवर शब्द उगाळायला पुन्हा सुरुवात झाली. </div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.85px; line-height: 1.5em;">
"प्रत्येक वस्तूभोवती गुंता पागल भावनांचा, आणि </div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.85px; line-height: 1.5em;">
इतिहास घडल्या, बिघडल्या आणि अवघडल्या क्षणांचा</div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.85px; line-height: 1.5em;">
झरझर सरकतो डोळ्यांपुढून"</div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.85px; line-height: 1.5em;">
<br /></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.85px; line-height: 1.5em;">
हा जो आपला इतिहास असतो तो दोन प्रकारचा, एक इतरांना दिसणारा घटनात्मक आणि एक आपल्याला आणि फक्त आपल्याला ठाऊक असलेला भावनात्मक. हा इतिहास घडण्यात आपली खाजगी वाचन संस्कृती एक भूमिका बजावते तसाच आपल्या संपर्कात येणाऱ्या माणसांचा, मित्रांचाही एक सहभाग असतो.</div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.85px; line-height: 1.5em;">
<br /></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.85px; line-height: 1.5em;">
माझे पहिले मित्र अर्थातच इंदूरच्या ज्या वाड्यात मी माझ्या आठवणीतली पहिली २४ वर्ष काढली त्या वाड्यातले. हा दुमजली बंगलीवजा वाडा, मागे औटहाऊस, पुढे खेळायला आंगण, समोर एक मोकळी जागा आणि लाकडं कोळशाची टाळ (वखार), डावी उजवीकडे असे आणखी दोन बंगले. गल्लीच्या कोपऱ्यावर घडीवाली मशीद - हा आमचा लँड मार्क ! डावी उजवीकडचे बंगले स्वतंत्र मालकीचे. आमच्या वाड्यात वरती तीन, खालती तीन आणि औटहाऊस मध्ये चार अशी भाड्याने राहणारी १० कुटुंब. आम्ही वरच्या अर्ध्या मजल्याचे जहागिरदार. उरलेल्या अर्ध्या भागात दोन बंगाली कुटुंब. तळमजल्यावर आमच्या खालच्या अर्ध्या भागाचे ठाकूर एक हिंदी भाषी कुटुंब आणि अर्ध्या भागात दोन मराठी कुटुंब. औटहाऊस मध्ये तीन मराठी आणि एक माळवी कुटुंब. आमच्या बाजुच्या स्वतंत्र बंगल्यात एक सिंधी कुटुंब. एकुणात बहुभाषी परिसर. दुसऱ्या भाषा शिकायचं आणि त्या समजून घ्यायचं बाळकडू इथेच मिळालं. "आयकोम बायकोम तडातोडी, जोदूर मास्टर शोसूर बाडी" हे बंगाली बडबडगीत मी सुबु - देबू बरोबर शिकलो. ह्या तोडक्या मोडक्या बंगालीमुळे मला पुढे कलकत्त्यात ट्रैनिंग वर्कशॉप करायला गेलो कि रॅपो बिल्ड करायला सोपे जात असे. "आमी बांगला बुझते पारी, बोलते पारी ना" असं सुरुवातीलाच सांगायचं आणि सुटायचं. </div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.85px; line-height: 1.5em;">
<br /></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.85px; line-height: 1.5em;">
मात्र एका बाबतीत आमचं घर एकदम अल्पसंख्य. आम्हाला सोडून इतर सारे रविवारी " आज काय स्पेशल" चा शो चालवणारे. त्यामुळे बहुरंगी बहुढंगी वास घ्यायला नाक लौकर शिकले,जीभ मात्र ह्या बाबतीत एकदम ढ ! तिला वळणावर आणायला मला लखनऊ, लुधियाना ह्या शहरांचा काही काळ पाहुणचार घ्यावा लागला. अर्थात ह्या मांसाहारी आहाराने अंगावर काही विशेष मांस चढलं नाही त्यामुळे ते त्यागलं. </div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.85px; line-height: 1.5em;">
वाड्यातल्या मित्रांशी खेळताना भांडण झालं की माझा किंवा भावाचा उद्धार "कढी भाऊ" असा होई. 'कढी भाऊ' हे इंदूरातील मराठी माणसांना खाली दाखवण्याचे उदबोधन, जसे मुबंईत "भैया" हे उत्तर भारतीयाना कमी लेखायचे ! काही दिवस मी खेळातून वगळला जाई. मी त्यामुळे कसनुसा होई. घराच्या गॅलरीतून किंवा खिडकीतून त्यांचा खेळ पहात राही. पुस्तक वाचत बसे. मी लहानपणी तसा अशक्तच होतो. त्याचं कारण मला आईचे दूध मिळू शकले नाही. अर्थात ही सगळी ऐकीव माहिती. त्यामुळे शाळेत सुद्धा उशिराच जाऊ लागलो. डॉक्टरांनी दुधातून अंड खाऊ घाला असा सल्ला दिला. आई वडिलांसाठी हे कठीण काम. मुळात आपल्या ब्राह्मण्याचा त्यांना - विशेषतः वडिलांना अभिमान. तो ते इतरांना बोलून सुद्धा दाखवत, अगदी इतरांच्या अभक्ष्य (?) खाण्याला कमी लेखत. आता आपल्या शेंडेफळाला सशक्त करायचं तर हे अंडी आणण्यापासून ते फोडून दुधात घोळवून देण्यापर्यंत काम वडिलांना करावं लागणार होतं. त्यांनी ते केलं. आम्हाला एक सांगितलं "कुणाला सांगू नका हे खाता म्हणून, औषध आहे हे !" तेच एक अंड घेऊन यायचे, आईने ठरवून दिलेल्या एका ठरलेल्या ग्लासात फोडायचे, दूध टाकून फेटायचे आणि मला नाक बंद करून पी असं सांगायचे. एक समजलं, खाण्यापिण्यात पाप - पुण्य असं काही नसतं. मात्र आता माझ्या जवळ "कढी भाऊ" चा डाग धुऊन काढायचा साबण हाती लागला. आमच्या वाड्यात एक ब्रेड विकणारा येत असे. ठाकूर साहेब त्याचे नियमित गिऱ्हाईक. इतर मंडळी देखील घेत. मला दूध ब्रेड आवडत असे. मग कधी तरी छोटी ब्रेड विकत घ्यायला २५ पैसे मिळत. एकदा खिडकीतून खाली आलेला ब्रेड वाला पाहिला आणि आईकडून २५ पैसे घेण्यात यशस्वी झालो. लाकडी जिना धावत उतरून पुढील अंगणात आलो. ठाकूर साहेबांच्या मोठ्या ब्रेडचे सुरीने स्लाईस कापण्यात येत होते. मी वाट पाहत उभा राहिलो. ठाकूर साहेब माझ्याशी गप्पा मारत, माझी गंमत सुद्धा करत. त्यांना पत्ते - ब्रिज - खेळायला आवडे. ते पुढच्या अंगणात खुर्च्या टेबल मांडून आपल्या पार्टनर्स ची वाट पहात बसत. त्यांनीच मला सात हात हा खेळ खेळायला शिकवले. मला त्यांनी विचारले , " अरे श्री, तुम इस ब्रेड का क्या करोगे? आम्लेट तो तुम खाते नही. तुम तो कढी भाऊ हो". पायरीवर बसलेला त्यांचा धाकटा मुलगा कुत्सितपणे हसला. मी बोलून गेलो " मैं रोज दूध के साथ अंडा खाता हूं, आज ब्रेड खाऊंगा !!!" मी खसा खसा साबण घासून "कढी भाऊ" हा डाग धुऊन काढला. संध्याकाळी कोर्टातून वडील परतले , गेटपाशी सायकल वरून उतरले आणि वाड्यात शिरले. ठाकूर साहेबांनी लगेच "जागीरदार साहब आज तो आपकी पोल खुल गई !!" असं म्हणत त्यांना श्रीचा अंडे का फंडा सांगून टाकला ! पुढे काय झालं ते सांगण्यात काही अर्थ नाही. वडील मला मारत नसत पण .... पुढे कुणी माझ्या शेजारी बसून आम्लेट खाल्लं तरी मला उलटीची भावना होत असे. ह्या भावनेवर मी विजय मिळवलाच. ते पुन्हा कधी, ओघाओघाने. <wbr></wbr> </div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.85px; line-height: 1.5em;">
<br /></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.85px; line-height: 1.5em;">
विचारी मनाला जगण्यासाठी सूत्र सापडली . एक, कुणाच्या वेगळेपणाला उपहासाचा विषय बनवू नाही. वेगळेपण हे वगळण्यासाठी नाही तर समजून घेण्यासाठी असतं. पुढे वेगवेगळ्या प्रदेशात रहाताना हे सूत्र फार कामी आलं. आपल्या देशाचा विस्तार आणि वैविध्य पहाता देशातील छोट्या शहरात राहणाऱ्या सामान्य माणसांना ह्याची जाणीवच नाही. उ.प्र. मधील नेपाळ लगत असलेल्या लखीमपूर (खिरी) गांवात दोन वर्ष रहात असताना शेजारी राहणाऱ्या बायका स्वातीला "मतलब आप मद्रासी है " असे म्हणत. त्यांना हिंदी पंजाबी सोडून दुसऱ्या भाषांची फार थोडी माहिती होती. </div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.85px; line-height: 1.5em;">
दुसरं अधिक महत्वाचं सूत्र आयुष्यात लपवण्या सारखं काही करू नाही आणि जे करता ते लपवू नाही. लाज आणि अपराध-भाव सांभाळण्यात फार ऊर्जा वाया जाते. </div>
</div>
</div>
श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8542023302136286858.post-22895851625695409202018-10-14T03:54:00.004-07:002018-10-14T05:08:52.476-07:00गाठोडे - पुरचुंडी पहिली <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
गाठोडे - पुरचुंडी पहिली<br />
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; margin-bottom: 6px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: helvetica, arial, sans-serif; margin-bottom: 6px;">
एकेकाळी माझे बऱ्यापैकी वाचन होते. आसपासची प्रेमळ मंडळी त्याचे "आवड" म्हणून कौतुक करायची. त्या काळात टी व्ही नव्हता, घरातला एकमेव रेडिओ आमच्यापासून चार हात उंचीवर ठेवलेला असायचा. त्यातून तो देवकीनंदन पांडे हिंदी बातम्या आणि सुरजित सेन इंग्रजी बातम्या द्यायचे. मर्दानी खेळात होऊ शकणाऱ्या दुखापतींना मी घाबरायचो. आजच्या सारखे अभ्यासाला जुंपायचे अत्याचार पालक मंडळी मुलांवर करत नसत. ओळखीचे शिक्षक असलेल्या शाळेत एकदा दाखला झाला की पालकांची जबाबदारी संपायची. "जहागिरदार वकिलांचा मुलगा ना तू ?" हे वाक्य महिन्यात एकदा ऐकवून शिक्षक माझ्यावर धाक ठेऊन असायचे. अशा एकंदर वातावरणांत कसे कुणास ठाऊक छापील अक्षरे मला आकर्षित करायची. अक्षर ओळख घरातच झालेली. माझ्याहून सुमारे दोन वर्ष मोठ्या असणाऱ्या भावाची शाळेची पुस्तके मी वाचत असे. माझ्या वाचनात आलेली पहिली कविता "यु यु यु यु पपी पपी, खेळू आपण लपाछीपी"<br />
महाराष्ट्र साहित्य सभा, इंदूर येथील कार्यकारिणीत वडील सक्रिय होते. ते तिथल्या पुस्तकालयातून आम्हा भावंडांसाठी गोष्टीची पुस्तके वाचायला आणत. सिंदबाद, गलीवर, तीन शिलेदार, गोट्या, हेमा आणि सात बुटके असेच भेटलेले.<br />
मी पाच सहा वर्षांचा असताना वडिलांनी सरकारी नोकरी सोडली आणि वकिली सुरु केली. दोन तीन वर्षातच त्यांनी स्वतंत्र प्रॅक्टिस सुरु केली आणि ऑफिस घरातच ठेवलं. त्यामुळे आपसुकच आम्ही कुठल्याही अधोगतीपासून वाचलो हे नक्की. वय वाढत गेलं आणि मग किशोर, इंद्रजाल कॉमिक्स हे घरी रतीब टाकू लागले. वाचन संस्कृती वाढीला लागली. वय वाढलं आणि मग ना. सी. फडके, भाऊ पाध्ये, दळवी, यांना घरात यायची परवानगी मिळाली. वाचता वाचता वाचा फुटली मग वेगवेगळ्या विषयांवरच गंभीर वाचन सुरु झालं. सत्यकथेत गटांगळ्या खाल्ल्या. पिपांत उंदीर नेमके कशाने मेले ह्याचा सौंदर्यशास्त्रीय शोध घेऊन पाहिला. ओशोंचे 'संभोग से समाधी की ओर ' घरी आणून वाचले आणि वडिलांना वाचायला दिले ! थोडक्यात इतर गोष्टींप्रमाणे वाचनात सुद्धा माझ्यावर वडिलांनी कुठलेही सोवळे ओवळे थोपले नाही.</div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: helvetica, arial, sans-serif; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
अशातच इंग्रजी पुस्तके वाचावी असे वाटून गेले. अर्थात माझे इंग्रजी विज्ञानलेले. त्यामुळे ते Thou, Thee, Thy, Thine and Ye मला न पेलवणारे. इंग्रजी अभिनव साहित्य हा विषय मी आजपर्यंत गुगलून देखील काढलेला नाही ! इंग्रजी चित्रपटांमुळे काही पुस्तके वाचाविशी वाटली त्यातले माझी वाचन प्रतिष्ठा वाढवणारे Gone With The Wind हे एकमेव पुस्तक.</div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: helvetica, arial, sans-serif; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
अशातच मला पुस्तकांची एक भली मोठी लॉटरी लागली. माझा चित्रकार, मूर्तिकार आणि आर्किटेक्ट भाऊ मुंबईला शिकायला आला. पार्ल्यात कुणीतरी रूमपार्टनर शोधून तो रहात असे. एका पार्टनर जवळ पुस्तकांचं कलेक्शन होतं. तो काही कारणाने ते काढून टाकणार होता.<br />
बंधूंनी ते सुमारे ५० पुस्तकांचं कलेक्शन १०० रुपयात विकत घेऊन पुढील सुट्टीत इंदूरला येताना मला भेट दिलं. त्यातून बाहेर पडले अॅलिस्टर मॅकलीन, इर्विन स्टोन, गुरुनाथ धुरी चे ग्लोरिया , पुशिंची सावित्री, हेरॉल्ड रॉबिन्स, इरविंग वॉल्लेस, इयान फ्लेमिंग, स्पर्शाची पालवी ..... ह्या पुस्तकांनी माझ्यासोबत सुमारे वीस वर्ष उत्तर दक्षिण प्रवास केला. त्यांत भर पडत गेली. बरीचशी पुस्तके खिळखिळी होऊन निसटून गेली, काही वाटून झाली. काही येणार असे सांगून गेली पण वाट चुकली. मला त्याची खंत नाही. ती त्यांचं देणं देऊन गेली.</div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: helvetica, arial, sans-serif; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
आज हे सारं आठवायचं कारण १२ ऑक्टोबर. मला वाचायला मदत करणाऱ्या ह्या दोन्ही व्यक्तींच्या आयुष्यातला महत्वाचा दिवस. आज बंधूंचा जन्म दिवस आणि आमच्या वडिलांचा स्मृती दिवस.</div>
</div>
श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8542023302136286858.post-56542523065757910932018-10-14T03:52:00.003-07:002018-10-15T01:19:26.773-07:00गाठोडे<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="widget" id="marblogwidget_1_6708">
<script src="https://marathiblogs.net/trackback.js" type="text/javascript">
</script>
<a href="http://marathiblogs.net/">
<img id="marblogimg6708" src="https://marathiblogs.net/marathiblogs/referral_ping/6708/4d4e2ce871a1b218" style="margin: 10px;" title="The index of all Marathi blogs on the Internet" /> </a><br />
<br />
आयुष्याची ६ दशके पूर्ण झाली कि खुंटीवर टांगून ठेवलेले गाठोडे खाली
घ्यायला हरकत नसते कारण आता त्यात भरण्यासारखे काही नसते. साधारण २१,६००
वेगवेगळ्या रंगीबेरंगी पुरचुंड्या त्यात कोंबलेल्या असतात. त्या पुरचुंड्या
आता पुन्हा नजरेखालून घालायला जीव कासावीस होतो. हातात येईल ती पुडी
उघडायची. आणि जमेल तितके त्रयस्थ होऊन त्यात जपून ठेवलेल्या भावनेला सामोरे
जायचे. कधी कासावीस व्हायचे, कधी हसून मान झटकायची, कधी आत असलेली जळमटे
झटकून टाकायची. बघू या किती पुरचुंड्या उघडल्या जातात ...<script type="text/javascript">
_ident = "marblogwidget_1_6708";
_img = "marblogimg6708";
refTracker(_ident, _img);
</script>
<br />
<br />
<br />
<span style="background-color: white; color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">पाण्यात वाहत्या, पाय आता </span><br />
<div style="color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;">
सावरायचे सांग काय आता </div>
<div style="color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;">
गाठोडे झाले रिते, तर बरेच आहे </div>
<div style="color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;">
वाहील वस्त्र मलीन, बरेच आहे ....</div>
</div>
</div>
श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8542023302136286858.post-28936280364551742882016-10-05T07:17:00.000-07:002018-10-04T07:48:07.724-07:00आठवणी <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="widget" id="marblogwidget_1_6708">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhesIqNWh9nG38Lm-xtkWeS9IjEOnNjQGvXR28cdq6Smg73aK9V0qWRwIXFho3i-_qbspiSitPaCPEe6F_zEN9pLPK4tO8gFZvEYfSZ9_XlxFtJSTOdjokmn4aUCgV_x1v6LVmADKjSj29E/s1600/DSC_4898.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><br /></a></div>
<script src="https://marathiblogs.net/trackback.js" type="text/javascript">
</script>
<a href="http://marathiblogs.net/">
<img id="marblogimg6708" src="https://marathiblogs.net/marathiblogs/referral_ping/6708/4d4e2ce871a1b218" style="margin: 10px;" title="The index of all Marathi blogs on the Internet" /></a><br />
<div>
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgcB1ZWmxfehJL-tJsA8eUXk6OKQCz9q6v1S_GJmzodIp-kOzBbc248xSw2d-TyzS2hl_iY8FBO8GLjKwyafMVxgfJKSfg5z7wDBBoifsJyf0CDCTOWAq8f2NPs6E-OyhyphenhyphenPDS0Smjty4jpx/s1600/Shri70.jpg" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"></a><br />
<div>
<div>
<div>
<div>
<div>
<div>
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhesIqNWh9nG38Lm-xtkWeS9IjEOnNjQGvXR28cdq6Smg73aK9V0qWRwIXFho3i-_qbspiSitPaCPEe6F_zEN9pLPK4tO8gFZvEYfSZ9_XlxFtJSTOdjokmn4aUCgV_x1v6LVmADKjSj29E/s1600/DSC_4898.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"></a>दादा, <br />
दहा वर्षे झाली, तुमचे पत्र
नाही. तसेही तुम्ही पत्र फार लिहीतच नव्हता. फार पूर्वी सणासुदीला, नवीन
वर्षाला शुभेच्छा यायच्या, शेवटच्या काही वर्षात तर फक्त माझ्या वाढदिवसाला
"शुभेच्छा" यायच्या, आडव्या पोस्टकार्डवर टपोऱ्या सुंदर अक्षरात
लिहिलेल्या शुभेच्छा. शेवटच्या शुभेच्छा आल्या त्यालाही आता दहा वर्षे झाली </div>
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhesIqNWh9nG38Lm-xtkWeS9IjEOnNjQGvXR28cdq6Smg73aK9V0qWRwIXFho3i-_qbspiSitPaCPEe6F_zEN9pLPK4tO8gFZvEYfSZ9_XlxFtJSTOdjokmn4aUCgV_x1v6LVmADKjSj29E/s1600/DSC_4898.JPG" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhesIqNWh9nG38Lm-xtkWeS9IjEOnNjQGvXR28cdq6Smg73aK9V0qWRwIXFho3i-_qbspiSitPaCPEe6F_zEN9pLPK4tO8gFZvEYfSZ9_XlxFtJSTOdjokmn4aUCgV_x1v6LVmADKjSj29E/s200/DSC_4898.JPG" width="150" /></a>तुमच्या सुंदर अक्षराचे मला लहानपणापासून आकर्षण,
तुम्ही कधी टंकलेखन केले नाहीत, अशिलांच्या सर्व कामकाजाचे ड्राफ्ट
स्वत:च्या अक्षरात लिहून मग ते टायपिंगला जात. तुम्ही ऑफिस मध्ये नसलात कि
तुमची ती अक्षरे पाहायला मला खूप आवडायचे. अक्षर चांगले व्हावे म्हणून
तुम्ही लहानपणी जे काही केले ते करायचा मी प्रयत्न केला.
खांडेकरांच्या दुकानातून बोरू आणले, टाक आणला आणि शाईच्या दौतीत बुडवून
कागदावर लिहायचा प्रयत्न केला. शब्द उतरायच्या आधीच कागदावर शाईचे थेंब
पडायचे !!<br />
<br /></div>
वाचनाचे आणि लिहिण्याचे वेड लागले ते
तुमच्यामुळे. लहानपणी रात्री तुमच्या येण्याची वाट पाहत जागा राहायचो ते
साहित्य सभेतून तुम्ही गोष्टींची पुस्तके आणायचा म्हणून. केवढ्या गोष्टी
वाचल्या त्या वयात - गलीवरची यात्रा, तीन शिलेदार, रॉबिन हूड … शाळेत टिळक
जयंती, १५ आगस्ट साठी भाषणाची तयारी तुम्ही करून घ्यायचात. भिंतीला टेकून
उभा राहून ती पाठ भाषणे मी तुम्हाला म्हणून दाखवत असे. त्या वयात ते भाषण
लिहिणे मला जमायचे नाही, पण तुम्ही लिहून दिलेल्या भाषणांमुळे पुढे
हायस्कूल आणि कॉलेजात वादविवाद - परिसंवादाची तयारी करायचे वळण मिळाले. <br />
<br /></div>
नुसत्या
अभ्यासावर तुम्ही भर दिला नाहीत म्हणून मनाला आणि बुद्धीला एक सांस्कृतिक
वळण मिळाले. नाटकाकडे वळलो आणि त्यासाठी मग रात्री उशिरा परतू लागलो, अगदी
परीक्षेच्या दिवसात सुद्धा! पण तुम्ही कधी त्यावर बंदी घातली नाहीत. एकदा
बोलून दाखवलेत " ह्या वर्षी परीक्षेचा निकाल निकालात निघाला असता तर ही
नाटके बंद म्हणून सांगणार होतो ". इतका विश्वास ठेवलात कि त्याला मोडायचे
मन कधी झालेच नाही . मुलींना मोठे करताना हा "विश्वास ठेवण्याचा" विचार
खूप कामाला आला. <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh3CSmovgYaVRVRt8Ssj2eYc64Ht1aOnpHwbA5v7x4xUeXHm7sIQjWqH6U1GjtPoKvGP_kQQBUfFH3WEtyedp5weE2oSYNoRkINnqUfQaKY4gKnTkF8TB5V2ZpnZ9pFjMr_64N0p32xheac/s1600/Angry+Shr.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="150" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh3CSmovgYaVRVRt8Ssj2eYc64Ht1aOnpHwbA5v7x4xUeXHm7sIQjWqH6U1GjtPoKvGP_kQQBUfFH3WEtyedp5weE2oSYNoRkINnqUfQaKY4gKnTkF8TB5V2ZpnZ9pFjMr_64N0p32xheac/s200/Angry+Shr.jpg" width="200" /></a></div>
एम एस्सी करताना पहिल्या पेपरच्या
गोंधळामुळे आपला फर्स्ट क्लास जाणार हा हिशेब लावला आणि मी शेवटच्या
पेपरच्या दिवशी ड्रॉप घ्यायचा असे ठरवले, तसे तुम्हाला, तुम्ही कोर्टात
जायच्या आधी, सांगितले आणि लगेच मेटिनी शोला निघून गेलो - तुम्हाला टाळायचे
म्हणून !</div>
तुम्ही एका चकार शब्दाने मला माझ्या निर्णयाबद्दल
विचारले नाही. एका वयानंतर मुलांना निर्णय स्वातंत्र्य हवे हा विचार तुम्ही
असा मनावर बिंबवलात!<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgcB1ZWmxfehJL-tJsA8eUXk6OKQCz9q6v1S_GJmzodIp-kOzBbc248xSw2d-TyzS2hl_iY8FBO8GLjKwyafMVxgfJKSfg5z7wDBBoifsJyf0CDCTOWAq8f2NPs6E-OyhyphenhyphenPDS0Smjty4jpx/s1600/Shri70.jpg" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgcB1ZWmxfehJL-tJsA8eUXk6OKQCz9q6v1S_GJmzodIp-kOzBbc248xSw2d-TyzS2hl_iY8FBO8GLjKwyafMVxgfJKSfg5z7wDBBoifsJyf0CDCTOWAq8f2NPs6E-OyhyphenhyphenPDS0Smjty4jpx/s200/Shri70.jpg" width="134" /></a></div>
आपल्यात मनमोकळे संवाद असे कधी झालेच
नाहीत … मात्र अशा अनेक प्रसंगात तुम्ही मौनाने नेमका संवाद साधलात. पुढे
चांगल्या नोकरीच्या शोधात मी हातात आलेल्या किमान तीन नोकऱ्या सोडल्या,
दोन वर्षे 'बेरोजगार ' म्हणून अस्वस्थ जगलो मात्र तुम्ही कधी आधार काढून
घेतला नाहीत. ह्या साऱ्या काळात तुमचे माझ्यावर बारीक लक्ष मात्र असे.
माझ्या वाचनात रसेल, कृष्णमूर्ती, राधाकृष्णन येऊ लागल्यावर तुम्ही
विचारलेत " काय विचार आहे, हिमालय गाठायचाय का?" मी काहीच बोललो नाही …
<br />
<br /></div>
मी काहीच बोललो नाही … हे असेच होत राहिले, तुम्ही विचारलेल्या अनेक प्रश्नांच्या बाबतीत. हा ही बहुतेक तुमचाच वारसा !! <br />
<br />
१२ ऑक्टोबर २०१५<br />
<script type="text/javascript">
_ident = "marblogwidget_1_6708";
_img = "marblogimg6708";
refTracker(_ident, _img);
</script>
</div>
</div>
श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8542023302136286858.post-30297142301408526482016-10-05T07:03:00.003-07:002020-03-07T05:48:37.814-08:00प्रामाणिकपणाची किंमत <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div>
<div>
<div>
<div>
<div>
<div>
<div>
<div>
<div>
<div>
<div>
<div>
<br />
चाललेल्या संभाषणाने ते अस्वस्थ होऊ लागले आणि अचानक गरजले , " हे पहा, आता पुरे, तुला वाटत असेल तर तू हे घर सोडून जाऊ शकतेस" <br />
<br /></div>
त्याच्या
ह्या गर्जनेने ती क्षणभर गांगरली मात्र लगेच स्वत:ला सावरून नम्रतेने
म्हणाली, " काय झाले, नेमका कशाचा त्रास झाला तुम्हाला?" <br />
<br /></div>
" कसलाही नाही" ते धुसफुसले. <br />
<br /></div>
"
मला ठाऊक आहे, माझ्या बोलण्यात नक्कीच असे काही आले ज्याचा तुम्हाला
त्रास झालाय. सांगाना, तुमच्या शिकवणीविरुद्ध काही मी वागले बोलले का? "
<br />
<br />
"…… " <br />
<br /></div>
" मला सांगा न प्लीज. तुम्ही नेहमीच मला
मोकळेपणाने आणि प्रामाणिकपणे मनातले सांगावे असे सांगत आला आहात. आणि आता
तुम्हीच तसे करत नाही आहात" <br />
<br /></div>
" ओ..के "<br />
<br /></div>
" सांगा
ना, सांगाना प्लीज." डोळ्यात साचू लागलेले पाणी ती थोपवू पाहत होती.
आपल्यामुळे ते दुखावालेत ह्या बद्दल आता तिची खात्री झाली होती. "
माझ्यावर प्रेम आहे ना तुमचे ? मग सांगा, माझे काय चुकले ज्यामुळे तुम्ही
दुखावलात ? मी पुन्हयांदा तसे खचितच वागणार नाही" <br />
<br /></div>
एव्हाना
तेही सावरले होते. " अग, मला अचानक जाणवले, आपल्यावर अवलंबून असणारयांना
प्रामाणिकपणे मोकळे बोला असे सांगणे खूप सोपे असते. मात्र ते तसे वागले तर …
ते सहन करणे … कठीण जाते , खूप कठीण" <br />
<br /></div>
ती त्यांना बिलगली, हुंदके देत म्हणाली " माझे तुमच्यावर नितांत प्रेम आहे. मी तुम्हाला पुन्हा असे कधीच दुखावणार नाही. वचन देते" <br />
<br /></div>
"
नको, धैर्याने वाग. आपल्या भावनांशी प्रामाणिक रहा" ते तिच्या
मस्तकावर थोपटत म्हणाले, " मला शूर होण्यात मदत कर, आपल्या भावनांना मोकळे
करत रहा!!" <br />
<br /></div>
तिने मान ताठ उंचावून त्यांच्या कडे पाहिले. तिचा आपल्यावर विश्वास बसलाय असे त्यांना वाटेना … आणि तिलाही … <br />
<br /></div>
दोघांना एक मात्र कळून चुकले, प्रामाणिक राहण्याची एक किंमत मोजावी लागतेच !<br />
<br /></div>
- श्रीधर जहागिरदार </div>
श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8542023302136286858.post-1171248917971125592015-11-25T06:53:00.001-08:002015-11-25T06:53:19.374-08:00Honesty comes for a price<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="widget" id="marblogwidget_1_6708">
<script src="http://marathiblogs.net/trackback.js" type="text/javascript">
</script>
<a href="http://marathiblogs.net/">
<img src="http://marathiblogs.net/marathiblogs/referral_ping/6708/4d4e2ce871a1b218" id="marblogimg6708" style="margin: 10px;" title="The index of all Marathi blogs on the Internet" /></a><br />
Honesty comes for a price<br /> ********************<br />
And then suddenly he shouted " that's enough ! If you think so, you may leave the house"<br />
She appeared shocked. She took some time to regain her composure. She politely asked "what exactly has disturbed you?"<br />
" Nothing" he fumed.<br />
"I am sure, something that I said must have ! Please tell me, did I say something the way you have not taught me"<br />
" ....... "<br />
" Tell me please, you have always encouraged me to be open and honest and frank. And now you are not frank." <br />
"it's OK"<br />
" Please, please tell me ... " she said with tears in her eyes. She
realized, she has hurt him. " You love me naa? Tell me, what has hurt
you, I will not say that again.. "<br />
" .... You know .. I just
realized, it is easy to expect honest views from your dependents. But
when they are honest, it hits hard, real hard"<br />
She hugged him. Sobbing she said " I will not hurt you any more, I love you"<br />
" No, be courageous to be honest with your feelings. Express them. That will help me to be brave" he said patting her head.<br />
She looked at him. He was not sure if she trusted him, nor was she !!<br />
Both realised one thing for sure. Honesty comes for a price !!<br />
<a href="http://marathiblogs.net/">
</a><script type="text/javascript">
_ident = "marblogwidget_1_6708";
_img = "marblogimg6708";
refTracker(_ident, _img);
</script>
</div>
</div>
श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8542023302136286858.post-21317810114063823382015-11-25T06:48:00.003-08:002015-11-25T06:48:32.183-08:00रिक्षा - एक अनुभव <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="widget" id="marblogwidget_1_6708">
<script src="http://marathiblogs.net/trackback.js" type="text/javascript">
</script>
<a href="http://marathiblogs.net/">
</a><br />
<div>
<div>
<div>
<br />डॉक्टर कडून घरी येताना , बायकोला म्हटले तुला घरी
सोडतो आणि मी केमिस्ट कडून औषध घेऊन येतो. घरी पोचलो, रिक्षावाल्याला पैसे
दिले आणि मी पुढे चालू लागलो. चार पावले पुढे गेलो तो मागून रिक्षावाला आला
म्हणाला " आगे जाना है, बैठिये साब छोड देता हूँ " म्हटले " अरे, बस यही
नुक्कड़ तक जाना है" . " मैं भी उस तरफ जा रहा हूँ, बैठिये" . बसलो. त्याने सोडले केमिस्ट पाशी !!<br /></div>
मग्रूर
रिक्षावाल्यांनी गजबजलेल्या रस्त्यावर असे एक दोनच भले रिक्षावाले भेटले
कि माझा रिक्षावाला ह्या संस्थेवरचा विश्वास पुनर्स्थापित होतो आणि मी बाहेर जायला
निघालो कि "रिक्षाsss" अशी प्रेमळ हाक मारून माझ्या संयमाची परीक्षा देतच
राहतो. </div>
<div>
</div>
<div>
<br /></div>
२५-११-२०१५</div>
संध्या. ७.१० <a href="http://marathiblogs.net/"><img src="http://marathiblogs.net/marathiblogs/referral_ping/6708/4d4e2ce871a1b218" id="marblogimg6708" style="margin: 10px;" title="The index of all Marathi blogs on the Internet" />
</a><script type="text/javascript">
_ident = "marblogwidget_1_6708";
_img = "marblogimg6708";
refTracker(_ident, _img);
</script>
</div>
</div>
श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8542023302136286858.post-45844653786511031052015-10-04T08:22:00.002-07:002019-03-23T07:30:32.916-07:00मी - एक शोध <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="widget" id="marblogwidget_1_6708">
<script src="https://marathiblogs.net/trackback.js" type="text/javascript">
</script>
<a href="http://marathiblogs.net/">
<img src="https://marathiblogs.net/marathiblogs/referral_ping/6708/4d4e2ce871a1b218" id="marblogimg6708" style="margin: 10px;" title="The index of all Marathi blogs on the Internet"></a><br />
<div class="_39k5" data-reactid=".la.2">
<div data-reactid=".la.2.0">
<div class="_2cuy _3dgx">
मी ज्या गोष्टींना मानतो त्यातील अधिकांश ह्या ऐकीव, गावगप्पा किंवा तोडून मोडून सांगितलेल्या गोष्टींवर आधारित असतात.
</div>
<div class="_2cuy _3dgx">
वस्तुस्थिती समोर यायला वर्षे लागतात.
</div>
<div class="_2cuy _3dgx">
वास्तव हे सतत उधाणत असते, शांत जलाशयासारखी स्थिर नसते. क्षणा क्षणाला उसळणाऱ्या लाटांनी गोंधळून जाणाऱ्या सागराचा अशांत पृष्ठभाग कधीच पारदर्शी नसतो, वास्तवतेत दडलेले गूढ आशय आपण सूर मारून शोधून काढावे लागतात,काही काळ तिथे रमून.
</div>
<div class="_2cuy _3dgx">
अनुभवांच्या उडालेल्या धुराळ्यातून महत्वाचे आशय खाली बसायला वेळेला वेळ द्यावाच लागतो. आपल्या आयुष्याचा संपूर्ण अर्थ आपल्याला आपल्या जीवनात मिळणारच नसतो. तेंव्हा स्वत:वरच नसते कडक ताशेरे ओढायचे कारण नाही.
</div>
<div class="_2cuy _3dgx">
माझा भूतकाळ मला संपूर्णपणे कधीच कळणार नसतो, कारण आठवणी ह्या तशाही तुटक आणि त्रोटक असतात.
</div>
<div class="_2cuy _3dgx">
माझे बालपण, तिथे जाणवलेले नागवलेपण आणि निरागस आनंद , झालेल्या फसगती आणि वचनपूर्ती, हे सारे मी माझ्या गरजांच्या सदोष नजरेतून पाहिलेले असते.
</div>
<div class="_2cuy _3dgx">
मी जाणीवपूर्वक निवडलेल्या वेचक घटना आणि जाणीवपूर्वक दडवलेल्या गोष्टी ह्यांच्या सहाय्याने आज मी माझा इतिहास रचलेला आहे.
</div>
<div class="_2cuy _3dgx">
मला आठवत असलेली माहिती जरी धूसर असली तरी ती माझ्या अवशेष वृत्तीत किंवा दडून असलेल्या भयात सामावलेली असते. आणि मी अनुभवलेले सारे काही माझ्या वागण्या बोलण्यातून दिसून येते.
</div>
<div class="_2cuy _3dgx">
मी म्हणजे हे लहान मोठे अनुभव, जे माझ्या स्वभावात, व्यक्तीमत्वात आणि अस्तित्वात जपून ठेवलेले असतात.
</div>
<div class="_2cuy _3dgx">
माझ्या पूर्वायुष्यातला काही भाग माझ्यावर सतत आघात करतच राहतो.
</div>
<div class="_2cuy _3dgx">
निरागसपणाच्या स्वप्नातून बाहेर पडून माझा इतिहास मला आठवायलाच हवा. ह्या जगाला, जगण्याला मी कसे रंगवतो आहे हे मी ओळखायलाच हवे.
</div>
<div class="_2cuy _3dgx">
आपल्या भूतकाळाला खुल्या मनाने सामोरे जाणे म्हणजेच खरे स्वातंत्र्य !!</div>
</div>
</div>
<a href="http://marathiblogs.net/">
</a><script type="text/javascript">
_ident = "marblogwidget_1_6708";
_img = "marblogimg6708";
refTracker(_ident, _img);
</script>
</div>
</div>
श्रीधर जहागिरदारhttp://www.blogger.com/profile/04172555133770945048noreply@blogger.com1