सहज संवाद: स्थानापन्न

मी 'नुसता' असण
सहन होत नाही त्यांना

कारण त्यांना घेता येत नाही

निर्णय … माझ्या स्थानापन्नतेचा (म्हणे !)

खर तर माझ्या विपन्नतेचा …

प्रथम दर्शनी न्याहाळतात
माझ्या 'नुसते'पणा भोवतीचे

पोषाखी आवरण, आणि मांडतात

आडाखे माझ्या सभ्यता / संस्कृती चे

निमुळत्या लेंग्याचे आखूडपण,

धोतराच्या सोग्याची लांबी,

विजारीच्या कापडाचा पोत,
कपाळावरील टिळ्याचा रंग, आकार, ठिकाण ,

आणि परस्पर ठरवतात कळप माझा!

कळपाविना 'नुसतं' असण

मान्य कां नसाव यांना ?
कळप निरपेक्ष स्वागताचे वाण

बसत नाही त्यांच्या स्वागत यंत्रणेत ….

हळूच विचारतात नांव,
आडा सकट !

नुसत्या पोहरयावरून
समजत नाही माझ नेमकं पाणी….
आणि मग ते निश्चित करतात
मनातल्या मनात माझ्या विचारांचा घाट,

मी काही बोलण्याआधीच !

खड्ग परजायचं कि फूल सजवायचं

हे ठरवायचं असत ना,
काही ऐकण्या आधीच !!

काही भौगोलिक संदर्भ

शोधत रहातात माझ्या
घामाच्या दर्पातून, वस्त्र मालीन्यातुन,

दगडा काट्यांनी सोलपटलेल्या

अनवाणी पायातून ठिबकणाऱ्या रक्त थेंबातून,
'नुसत्या' जखमांनी मन द्रवत नाही त्यांच,

जिवंत ठेवलेले असतात त्यांनी मनांत

बरबटलेले शिलालेख संस्कृतीच्या नांवाखाली,

उपचारासाठी संदर्भ वापरतात त्यांचे …

आणि चिरंजीव होते माझी जखम

शतकांच्या विषाणूंनी ग्रस्त !!

काहीही मान्य करण्याआधी

ते असावच लागतं त्यांच्या सारख

त्यांच्या तोलाचं, त्यांच्या मोलाचं

म्हणून त्यांच्या घराच्या ओसरीवर

निवांत पहुडलेला विपन्न फकीर

हाकलून लावतात ते …

आणि तो दिसेनासा झाला
कि करतात स्थानापन्न

आलिशान महालात सिंहासनावर

स्वर्णाभूषणांनी मढवून

सहज संवाद